Đã 76 năm kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình lịch sử (2/9/1945-2/9/2021), khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Đó là một dấu mốc lịch sử trọng đại của dân tộc, có được sau hàng thế kỷ đấu tranh đầy gian khổ hy sinh của nhân dân ta chống thực dân xâm lược và sau 15 năm (1930-1945) dưới sự lãnh đạo của một Đảng Mac xít do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và tổ chức.
Hàng năm, cứ mỗi khi đến ngày Lễ trọng đại – Ngày Quốc khánh 2-9, mỗi người Việt Nam chúng ta lại thêm một dịp để hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa lớn lao, về giá trị bất diệt của Cách mạng tháng Tám và ngày Lễ Độc lập mồng 2 tháng 9 năm 1945; để thêm tự hào về dân tộc Anh hùng, về Đảng quang vinh và về Bác Hồ vĩ đại.
(Nguồn: Internet)
Ngày 2/9 được mang tên gọi là Ngày Quốc khánh từ khi nào ?
Giờ đây, mọi người đều biết Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là ngày 2-9 hằng năm. Nhưng, cũng có những điều ít được biết đến về ngày này gắn với những diễn tiến của một giai đoạn lịch sử vẻ vang. Theo các tài liệu lưu trữ quốc gia hiện đang bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước, thì trong những năm đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, tên gọi “ngày QUỐC KHÁNH VIỆT NAM” được quy định là ngày 19 tháng 8 dương lịch, còn ngày 2 tháng 9 được quy định là “ngày VIỆT NAM ĐỘC LẬP”.
Cụ thể là Sắc lệnh 22C NV/CC ngày 18 tháng 2 năm 1946 do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký, quy định những ngày Tết, kỷ niệm lịch sử và lễ tôn giáo, trong đó có ấn định ngày 2 tháng 9 là ngày “VIỆT NAM ĐỘC LẬP”. Còn tại Sắc lệnh 141bis ngày 26 tháng 7 năm 1946 do Quyền Chủ tịch Chính phủ Huỳnh Thúc Kháng ký về việc lấy ngày 19 tháng 8 dương lịch, ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám năm 1945 từ nay sẽ là ngày “QUỐC KHÁNH VIỆT NAM”
Vậy ngày 2/9/1945 được mang tên gọi là Ngày Quốc khánh từ khi nào?
Tại Cục Văn thư lưu trữ nhà nước và Thư viện Quân đội, còn lưu trữ các tài liệu liên quan đến vấn đề này. Trong đó có “Lời kêu gọi của Hồ Chủ tịch nhân dịp kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9” trên báo Nhân dân năm 1954. Cũng trên báo Nhân dân năm đó công bố những khẩu hiệu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa để “kỷ niệm Cách mạng tháng Tám và Ngày Quốc khánh 2/9” đã đăng khẩu hiệu số 20 với nội dung: “Nhiệt liệt chào mừng ngày kỷ niệm lần thứ 9 Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9!”. Có thể coi đây là lần đầu tiên, ngày 2/9 xuất hiện trên kênh thông tin chính thức của nước ta với tên gọi là Ngày Quốc khánh.
Đến Hiến pháp năm 1992, tại Điều 145 mới có quy định: “Ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945 là ngày Quốc khánh”. Và, tại Điều 13 Hiến pháp năm 2013 đã quy định rõ thêm: “Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Ngày Tuyên ngôn độc lập 2 tháng 9 năm 1945”. Như vậy, có thể thấy rõ, quy định như Hiến pháp 2013 là hết sức chính xác về nội hàm, đồng thời kế thừa được tinh thần tên gọi của ngày 2/9/1945 trong lịch sử
Ngày Quốc khánh 2-9 trong lịch sử dân tộc
Từ sáng sớm ngày 2/9/1945, hàng chục vạn người hàng ngũ chỉnh tề, cờ hoa khoe sắc, áo quần tươi màu đỏ dồn về phía Quảng trường Ba Đình. Những biểu ngữ nền đỏ chữ vàng bằng nhiều thứ tiếng (Việt, Anh, Pháp, Hoa, Nga) được chăng ngang đường phố, biểu thị ý chí của nhân dân ta trong sự nghiệp cách mạng cao cả: “Nước Việt Nam của người Việt Nam”, “Độc lập hay là chết”, “Ủng hộ Chủ tịch Hồ Chí Minh”… Ai nấy mặt mày rạng rỡ, hồ hởi, tự hào, tạo nên một không khí thấm đẫm hào khí cách mạng, hào khí chiến thắng.
Đúng 14 giờ, Hồ Chủ tịch và các vị trong Chính phủ lâm thời ra lễ đài. Bản nhạc Tiến quân ca hùng tráng vang lên, mọi ánh mắt đều hướng về lá cờ đỏ sao vàng đang từ từ kéo lên. Hàng chục vạn bàn tay nắm chặt giơ lên ngang tai, biểu thị lòng quyết tâm và ý chí sắt đá, kính chào lá cờ vinh quang của Tổ quốc…
Ngày Quốc khánh 2-9 là ngày lễ lớn của đất nước ta, là kỷ niệm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. 76 năm qua, vượt qua vô vàn khó khăn, thử thách, đất nước Việt Nam ta không ngừng nỗ lực vươn lên mạnh mẽ. Đặc biệt, sau hơn 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đất nước đạt được những thành tựu hết sức to lớn. Sức mạnh tổng hợp và vị thế quốc gia tăng lên rất nhiều. Việt Nam được bạn bè thế giới nể phục, coi là biểu tượng của sự ổn định xã hội, tinh thần chiến thắng đói nghèo, đề cao nhân nghĩa trong thế kỷ XXI.
Những thành tựu to lớn đã đạt được từ ngày thành lập nước đến nay chứng tỏ sự trưởng thành về mọi mặt của Đảng, Nhà nước và toàn thể dân tộc Việt Nam. 76 năm qua là cả một quá trình phấn đấu hy sinh không gì so sánh nổi của cả dân tộc để bảo vệ và xây dựng nên Tổ quốc Việt Nam hôm nay. Ngày nay đất nước ta đã lớn mạnh hơn gấp nhiều lần; Việt Nam đã trở thành một quốc gia có uy tín trên trường quốc tế.
Hàng năm, cứ mỗi khi đến dịp kỷ niệm ngày Quốc khánh 2-9, người Việt Nam dù đang bất kỳ nơi đâu, ngay trong lòng đất mẹ hoặc ở xa Tổ quốc, cũng không khỏi xúc động bồi hồi, khi nhớ lại khí thế đầy hào hùng, sôi sục và náo nức của những ngày đầu cách mạng, đặc biệt là ngày Quốc khánh 2-9-1945 lịch sử, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh cất lên giọng nói ấm áp của Người, đọc Tuyên ngôn 2/9, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Đây chính là dịp để bất cứ người dân Việt Nam nào, đồng bào cả nước cũng như bào kiều ở nước ngoài cùng hướng về Tổ quốc thân yêu; Cùng nhau tưởng nhớ những người anh hùng đã hy sinh bất khuất, cùng tưởng nhớ và biết ơn vĩ nhân Hồ Chí Minh- người anh hùng dân tộc. Là dịp để các thế hệ sau cùng nhau nhìn lại chặng đường gian khổ và hào hùng của dân tộc, nâng cao lòng tự hào, trau dồi lòng yêu nước, cống hiến sức mình cho quê hương, đất nước.
Đó cũng chính là ý nghĩa và tầm vóc lớn lao của Ngày Quốc khánh 2/9 - Ngày hội lớn của dân tộc và ngày Lễ trọng đại của đất nước.
