Ông là thành viên Hội nhà văn Thế giới và Chủ tịch Thiên hà Thi ca “Atunis”. Tác phẩm của ông được phổ biến rộng rãi trên các tạp chí và tuyển tập toàn cầu (Almanac, Metafora...). Hiện ông sống tại Bỉ, tiếp tục cống hiến cho việc quảng bá các giá trị văn học nhân loại.
Tác giả Agron Shele
Chúng ta cùng trò chuyện với ông về Thiên hà Thi ca, tâm hồn thơ và hiệu ứng của tác phẩm…
1. Ông là nhà sáng lập nền tảng văn chương mang tên Atunis Galaxy tại Bỉ, vậy sau nhiều năm hoạt động, ông đánh giá thế nào về tác động cụ thể của nền tảng thi ca này đối với cộng đồng thơ ca toàn cầu? Cụ thể, cách thành công nhất mà Atunis đã làm để thay đổi nhận thức hoặc cái nhìn của các nhà thơ quốc tế về văn hóa của nhau là gì?
Agron Shele: Trước hết, tôi xin cảm ơn bạn vì cuộc phỏng vấn này và chúc bạn, nhà văn – dịch giả Kiều Bích Hậu, sẽ gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong lĩnh vực sáng tạo.
Thiên hà (Galaxy) “ATUNIS” là nền tảng văn chương được tạo ra như một sự giao thoa của các nhà văn, nhà thơ, nơi hội tụ những sáng tạo đổi mới từ nhiều quốc gia khác nhau nhưng cùng dựa trên nền tảng tâm hồn rộng mở của nghệ thuật, nhằm truyền tải nghệ thuật dưới mọi hình thức đạo đức, văn hóa và xã hội. Sự tôn trọng tính đa dạng và các nền văn hóa khác biệt đã hình thành nên một bầu không khí văn chương tự do để các tác giả giao lưu, với một bản sắc văn học toàn cầu trọn vẹn. Đây chính là mục tiêu của “ATUNIS”: một làn gió của các nàng thơ lưu chuyển trong nội tại của một thiên hà văn chương, nơi Liên minh Văn học lấy mục tiêu là sự phát triển hơn nữa của văn học đương đại ngày nay, sự khai sáng xã hội, công lý thiêng liêng và sự tôn trọng con người. Các tác giả được gắn kết bởi một sức mạnh văn chương tinh thần chung, thấm đẫm cảm quan thẩm mỹ sâu sắc, được thúc đẩy bởi bản chất sáng tạo thiết yếu và sự phục hồi các giá trị văn hóa ở tầm mức phổ quát. Nhiều hoạt động văn học, các ấn phẩm định kỳ trên Tạp chí và Tuyển tập Atunis, cũng như nền tảng điện tử (website) đã củng cố tinh thần hợp tác giữa các tác giả; từ đó họ đã tiến hành dịch thuật tác phẩm của mình sang các ngôn ngữ khác nhau, truyền tải không chỉ nghệ thuật mà còn cả nền văn hóa của đất nước mà họ đại diện.
2. Về thơ ca và tâm hồn con người: Với tư cách là một nhà thơ, ông có tin rằng thơ ca sở hữu khả năng "cứu rỗi" tâm hồn con người khỏi sự hỗn loạn và xung đột của thế giới đương đại không? Nếu có, cơ chế "cứu rỗi" này vận hành thông qua yếu tố nào (ví dụ: sự đồng cảm, vẻ đẹp, hay một nhận thức mới về sự tồn tại)?
Agron Shele: Thơ ca là tấm gương của tâm hồn, và tâm hồn là sự phản chiếu của một thế giới cần được trải nghiệm mãnh liệt và soi rọi bằng những cảm xúc sâu sắc cùng chủ nghĩa nhân văn đích thực.
Trước hết là thơ ca, nghệ thuật và con chữ! Đó là vẻ đẹp, sự hùng biện, sự mong manh, phép màu, sự hủy diệt và quyền năng – những thứ hy sinh và phục sinh tinh thần con người; đó là bài thánh ca dẫn dắt tâm trí hướng tới những hy vọng mới và là tầm nhìn đập tan những sắc màu của thời gian để hé lộ những đỉnh cao khác, những giá trị khác, những đổi mới khác, những điều sẽ chiếu sáng rực rỡ hơn nữa những ngày mai đang chờ rạng đông.
Hãy để tôi điểm qua nhanh hình thái của mọi sự phát triển văn hóa dưới lăng kính thi ca và văn chương. Thế giới ngày nay sẽ được nhận thức ra sao nếu thiếu Homer (thần thoại Hy Lạp), Virgil trong vinh quang của văn hóa La Mã, Dante Alighieri, Shakespeare, Goethe, v.v.? Nó sẽ chỉ đơn giản là một khoảng không trống rỗng, nơi xã hội chỉ nỗ lực vì sự tiêu dùng hàng ngày. Chính thế giới tinh thần vĩ đại, chủ nghĩa lý tưởng và sự khai sáng đã tạo nên nền văn minh, làm con người trở nên người hơn, xã hội tiến bộ hơn và cuộc sống tự do hơn với các quyền cơ bản yếu lược. Trong khi các kiến trúc sư và kỹ sư thiết kế các thành phố, thì chính nghệ thuật sẽ thiết kế sự tồn tại và nền văn minh của chúng ta.
Agron Shele đọc thơ trong sự kiện văn chương
3. Trong các tác phẩm của chính mình—từ tiểu thuyết đến thơ ca—ông đặt mục tiêu tạo ra hiệu ứng cảm xúc hoặc nhận thức đặc biệt nào cho độc giả? Ông đã từng nhận được phản hồi nào từ độc giả khiến ông cảm thấy mục đích nghệ thuật của mình được thực hiện trọn vẹn nhất chưa?
Agron Shele: Khởi đầu của tôi là văn xuôi và thơ. Sau đó, tôi cũng đi sâu vào lĩnh vực thẩm mỹ. Những cuốn tiểu thuyết đầu tiên của tôi tập trung vào các chủ đề đời sống xã hội, và trong các buổi ra mắt sách, tôi đã trải qua những cảm xúc khó quên cùng độc giả. Các nhân vật chính hầu hết là những người trẻ tuổi đối mặt với những thay đổi xã hội sâu sắc, và chính xuất phát điểm này đã định hình cho tôi phong cách viết như vậy — một phong cách gần gũi nhất có thể với các vấn đề của họ, đồng thời cho phép tôi gieo mầm các ý tưởng và tầm nhìn để tạo ra tác động xã hội và văn hóa tốt đẹp hơn.
Các tập thơ của tôi chủ yếu đặc trưng bởi thơ tự do, mang hơi thở kín đáo và siêu thực, vì bản thân những người sáng tạo chúng ta là những cá nhân đầy lo âu; chúng ta phân biệt được những chi tiết lướt qua sự bình thường và chỉ nhận thấu chúng khi chúng ta vượt thoát khỏi chính mình.
Cuối cùng, tôi sẽ dừng lại ở truyền thống và thần thoại. Kho tàng dân gian của đất nước tôi rất bao la, và những dấu tích văn minh — dù là bản địa hay từ sự đan xen của văn hóa Hy Lạp-La Mã — đã để lại những dấu ấn không thể phai mờ. Vì lý do này, tôi đã viết một cuốn sách gồm các câu chuyện dựa trên các huyền thoại và truyền thuyết, nhưng tôi cảm thấy nó vẫn chưa nắm bắt hết được tầm vóc sử thi nhưng đầy bí ẩn của tất cả; do đó, tôi tin rằng mình đã hoàn thiện nó với cuốn tiểu thuyết mới nhất, The Great Warrior, Klisania and Trifilia.
4. Đối với ông, ý nghĩa cốt lõi của việc kết nối các nhà thơ và tác giả toàn cầu thông qua văn học, vượt qua các ranh giới ngôn ngữ và chính trị là gì? Ông thấy vai trò của sự kết nối này như thế nào trong việc thúc đẩy một tương lai hòa bình và phát triển bền vững cho nhân loại?
Agron Shele: Đây là một quan sát thú vị. Kinh nghiệm đã chỉ ra rằng khi các tác giả được xuất bản trong Tuyển tập Atunis, họ đến từ các nền văn hóa, quốc gia và ngôn ngữ khác nhau, nhưng họ được thống nhất bởi ý tưởng phổ quát của nghệ thuật.
Chính trị không thể thống nhất các giá trị tinh thần và sắc tộc, trong khi văn hóa có thể làm được điều đó. Đây là điều cốt yếu và quan trọng đối với mọi tâm hồn sáng tạo, vì sức mạnh biểu đạt sẽ tự khẳng định và ảnh hưởng đến xã hội, làm cho con người quan tâm hơn, sáng tạo hơn và cởi mở hơn với tất cả các diễn biến của thời đại.
Một bìa sách của tác giả Agron Shele
5. Trong một thế giới ngày càng phân cực, ông tin rằng trách nhiệm đạo đức lớn nhất của một nghệ sĩ/nhà văn quốc tế như ông là gì? Đó là lên tiếng vì công lý, theo đuổi vẻ đẹp thuần khiết, hay nuôi dưỡng hy vọng?
Agron Shele: Có hai loại trách nhiệm đối với một tác giả. Thứ nhất là trách nhiệm cá nhân đối với việc viết lách. Mọi thứ chỉ có giá trị khi sự phán xét thâm nhập sâu sắc vào lời kể, và lời kể (câu chuyện) chạm đến người đọc theo cách mà họ đồng nhất tác giả với tác phẩm.
Thứ hai là lời kể mang tính mô tả này có giá trị bao nhiêu trong việc ảnh hưởng và truyền cảm hứng cho người đọc. Ở đây tôi sẽ dừng lại lâu hơn một chút. Nếu chúng ta xem xét một số tác phẩm văn học của thời đại, chúng không chỉ ảnh hưởng đến xã hội mà còn cả nhiều thế hệ tác giả sau này, những người — trong sự mô phỏng trọn vẹn — tìm cách chuyển mình thành các hình mẫu của sự hoàn hảo sáng tạo và dấu vết của tư duy và sự suy ngẫm của thời đại. Việc nuôi dưỡng nghệ thuật ngày nay phải phục vụ cho ngày mai, và đây còn hơn cả niềm hy vọng, vì dấu vết được truyền tải từng bước không chỉ củng cố sự tiến hóa của văn hóa mà còn làm cho nó bền vững hơn. “Nếu chúng ta không biết mình đến từ đâu, chúng ta sẽ không bao giờ biết mình sẽ đi về đâu,” và đối với tôi, đây là trách nhiệm trí tuệ lớn nhất của một tác giả, người phải lấy ngày hôm qua làm điểm khởi đầu và tương lai làm tầm nhìn.
Một lần nữa, xin cảm ơn bạn vì cuộc phỏng vấn và chúc bạn thành công trong cuộc sống văn chương và nghệ thuật!
KBH (Thực hiện)
