Khởi nguồn từ căn phòng nhỏ, xây dựng mái nhà trí thức
Cuối năm 2006, trong căn phòng làm việc giản dị ở thị xã Đồng Xoài, một cuộc trò chuyện dài giữa Giáo sư Trình Quang Phú - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông, Trưởng Ban Công tác phía Nam Liên hiệp hội Việt Nam cùng các đồng chí Võ Đình Tuyến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Nguyễn Văn Thỏa, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước, đã đặt nền móng cho sự ra đời của Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Bình Phước. Câu hỏi họ đặt ra khi ấy giản dị mà đầy thách thức: “Bình Phước có thể làm gì để tập hợp trí thức? Và trí thức sẽ làm gì cho Bình Phước?”.
Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Hội đồng Trung ương Liên hiệp hội Việt Nam dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị lần thứ I BCH Liên hiệp các hội KH&KT tỉnh Bình Phước, nhiệm kỳ I (2007-2011).
Chỉ vài tháng sau, tháng 3/2007, Liên hiệp các hội KH&KT Bình Phước chính thức ra đời, trở thành mái nhà chung của giới khoa học tỉnh nhà, đồng hành cùng sự phát triển địa phương. Nhờ sự kết nối của Giáo sư Phú, Liên hiệp hội nhanh chóng tổ chức hiệu quả các hoạt động tập hợp, đoàn kết trí thức; tư vấn, phản biện xã hội; truyền thông khoa học… tạo sức lan tỏa rộng khắp.
Đặc biệt, ông dành nhiều tâm huyết xây dựng Tạp chí Khoa học Thời đại - nơi tiếng nói trí thức được lắng nghe, nơi khoa học lan tỏa vào đời sống một cách tự nhiên, nơi những ý tưởng mới được chắp cánh. Với ông, khoa học không thể chỉ nằm trên giấy, mà phải phục vụ cộng đồng, đất nước.
Dìu dắt thế hệ trẻ, gieo mầm hy vọng
Nhiều cán bộ trẻ tại Liên hiệp hội Bình Phước đã trưởng thành dưới sự dìu dắt tận tình của Giáo sư Phú. Một trong số đó là nhà báo, thạc sĩ Nguyễn Ngọc Vũ - Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp hội, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Khoa học Thời đại. Anh chia sẻ: “Tôi thật sự biết ơn Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú -người thầy, người anh mà tôi may mắn được đồng hành suốt những năm tháng làm nghề. Ông đã không chỉ tạo mọi điều kiện để tôi học tập, nâng cao kiến thức, mà còn tận tình kết nối, dìu dắt tôi gặp gỡ, học hỏi từ những trí thức lớn trong và ngoài nước. Ông luôn coi tôi như một người em, một đồng nghiệp mà ông quý mến, tin tưởng, trao gửi những cơ hội quý giá để tôi trưởng thành và cống hiến. Những gì Giáo sư đã làm cho tôi không chỉ là sự dìu dắt nghề nghiệp, mà còn là tấm gương sáng về tâm huyết, nhân cách, mà tôi luôn tự nhủ phải noi theo.”
Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú giới thiệu và ký tặng Nhà báo Nguyễn Ngọc Vũ tác phẩm “Theo dấu chân Người”. Cuốn truyện ký dày gần 600 trang, tái hiện hành trình 30 năm tìm đường cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh (1911–1941). Tác phẩm là kết quả của gần ba thập kỷ nghiên cứu, sưu tầm và viết, với nhiều tư liệu mới được tác giả thu thập từ các quốc gia mà Bác Hồ từng đặt chân đến.
Với riêng tôi, Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú không chỉ là tấm gương khoa học mẫu mực, mà còn là một người chú, người anh có tâm hồn rộng mở, nhân hậu, gần gũi với tất thảy. Chúng tôi - những trí thức trẻ đang công tác tại Liên hiệp hội Bình Phước luôn cảm nhận được sự quan tâm giản dị, chân thành từ ông. Trong những cuộc trò chuyện khi ông về Bình Phước hay bên lề các hội nghị lớn ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, giữa bộn bề công việc, ông vẫn dành thời gian quý báu cho chúng tôi.
Đặc biệt, chúng tôi càng thêm kính trọng, yêu mến Giáo sư Phú khi biết rằng, bên cạnh vai trò nhà khoa học, nhà tổ chức, kết nối, ông còn là một nhà báo, nhà văn với nhiều công trình nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Suốt hơn 60 năm cầm bút, ông đã để lại dấu ấn với những tác phẩm tiêu biểu như Từ Làng Sen đến Bến Nhà Rồng, Đường Bác Hồ đi cứu nước, Theo dấu chân Người, Miền Nam trong lòng Bác, Người là niềm tin…
Các tác phẩm ấy không chỉ là tài sản vô giá về mặt giá trị tư liệu, mà còn chan chứa cảm xúc về một Hồ Chí Minh giản dị mà vĩ đại, những chạm khắc chân dung của ông về vị cha già kính yêu của dân tộc đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ học tập và noi gương. Với ông, viết về Bác là hành trình không bao giờ đủ, không bao giờ kết thúc, bởi đó là hành trình của lòng tri ân, phụng sự và lan tỏa giá trị tốt đẹp.
GS.TSKH Đặng Vũ Minh và GS.TS Trình Quang Phú gặp mặt, động viên lãnh đạo các Tạp chí Khoa học trong hệ thống VUSTA, thể hiện sự quan tâm đến truyền thông khoa học công nghệ.
Lan tỏa giá trị, phụng sự cộng đồng
Với quan niệm “làm khoa học để phục vụ, làm công tác xã hội để kết nối” và niềm tin “người trí thức phải sáng tạo, không ngừng đột phá”, Giáo sư Trình Quang Phú đã đồng hành cùng Liên hiệp các hội KH&KT Bình Phước tổ chức nhiều diễn đàn, sinh hoạt chuyên đề, góp phần đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Liên hiệp hội. Ở ông hội tụ sự giản dị, chân thành, tận tụy của một người thầy đáng kính và tinh thần phụng sự bền bỉ của một nhà khoa học.
Liên hiệp các hội KH&KT Bình Phước và Tạp chí Khoa học Thời đại đã tạo được nhiều dấu ấn, ghi nhận công sức lớn lao của ông. Nhưng có lẽ, giá trị quý nhất mà Giáo sư, Tiến sĩ Trình Quang Phú lan tỏa chính là niềm tin rằng mỗi trí thức, mỗi người trẻ đều có thể trở thành hạt nhân đổi mới, phụng sự cộng đồng bằng tri thức, đam mê và trách nhiệm của mình.
Trần Hồng Quyết
TTK Liên hiệp hội Bình Phước
