VNHNO - Đó là vấn đề Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học cho ý kiến về Báo cáo Tình hình thi hành Hiến pháp, luật, Nghị quyết của Quốc hội.
Người đứng đầu “né” đối thoại với dân
Các ý kiến cơ bản đồng tình với báo cáo của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Pháp luật. Trong 5 năm qua, kể từ sau khi ban hành Hiến pháp năm 2013, hệ thống pháp luật cơ bản được ban hành kịp thời để triển khai. Chính phủ cũng quan tâm hơn tới công tác xây dựng thể chế, có nhiều phiên họp chuyên đề lấy ý kiến để thực hiện tốt hơn.
Các đại biểu cũng đưa ra góp ý đối với báo cáo. Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương cho hay, một điều làm ông rất suy nghĩ từ giám sát của Ủy ban Tư pháp vừa rồi là cán bộ, lãnh đạo, chính quyền ở các địa phương không gương mẫu trong việc chấp hành luật pháp, nhất là Luật Tố tụng hành chính.
Luật Tố tụng hành chính quy định Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch phải có trách nhiệm tham gia đối thoại trong các vụ án hành chính, có trách nhiệm đến tòa để tham gia tố tụng hành chính, nhưng nhiều địa phương không chấp hành, bản án hành chính khi có hiệu lực pháp luật không chịu thi hành (báo cáo của Bộ Tư pháp còn 151 bản án hành chính).
“Thử hỏi nếu luật pháp ban hành dù đúng hay sai, dù phù hợp hay không phù hợp thì công dân phải thi hành, nếu công dân không thi hành thì cơ quan Nhà nước sẽ xử lý. Nhưng cán bộ Nhà nước không thực hiện thì có đảm bảo tính công bằng không?
Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương Nguyễn Thái Học băn khoăn khi nhiều cán bộ lãnh đạo không chấp hành Luật Tố tụng hành chính. (Ảnh tư liệu)
Thấy vướng là đòi sửa luật!
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho hay, bà rất băn khoăn khi hệ thống pháp luật thiếu ổn định, thay đổi liên tục, “nhiều khi cầm một luật không biết luật này đã bị sửa bởi các luật nào và sẽ tiếp tục bị sửa bởi luật nào”.
Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhiều việc, chính sách, về tâm lý, ảnh hưởng đến nhà đầu tư, ảnh hưởng đến nhiều thứ. Thay đổi thì đúng nhưng phải có tính ổn định tương đối.
“Dường như có tâm lý là các Bộ, ngành khi làm việc gì đó đụng đến luật thấy vướng là đề nghị sửa luật ngay và chúng ta dễ dàng cho sửa luật, đề nghị phải xem xét để có tính ổn định của hệ thống pháp luật”, bà Nga nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, ông suy nghĩ rất nhiều về ý kiến phát biểu của bà Nga và đề nghị phải chấn chỉnh để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, hệ thống pháp luật của ta đã sửa đổi thường xuyên đáp ứng yêu cầu tình hình, nhưng ông cũng rất lo sự phá vỡ của một số luật dẫn tới tính thống nhất không đảm bảo. Tính phối hợp không đảm bảo, nên mỗi Bộ, mỗi ngành đề xuất một dự án luật đều đưa ra những vấn đề có lợi cho quản lý, điều hành, chỉ đạo của Bộ, ngành đó nhưng không nhìn đến tổng thể chung.
“Thực ra hệ thống pháp luật của chúng ta khá đầy đủ, toàn diện, nhưng quan trọng nhất là tổ chức thực hiện chưa tốt cho nên cứ vướng mắc là lại phải sửa, mà vướng mắc do tổ chức thực hiện không phải do sự không hợp lý, không hoàn thiện của luật đó”, ông Hiển nói.
Cũng theo ông Hiển, sửa liên tục như thế không đảm bảo tính ổn định của hệ thống pháp luật. Nhiều luật tồn tại không quá 5 năm, bản thân luật đó không có vấn đề gì lắm. Chính khâu yếu nhất hiện nay là khâu tổ chức chưa tốt, nếu chỉnh sửa thì chỉnh sửa những gì thật sự chín muồi, nếu sửa theo dạng chạy theo số lượng như thế này thì không đảm bảo.
Tình trạng “tân quan tân chính sách” là có thật!
Đáng quan tâm, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cho rằng, hầu hết ý kiến, kể cả các DN đầu tư nước ngoài cho rằng thủ tục hành chính của Việt Nam rất lạ lùng.
Ông Giàu cũng cho rằng, tình trạng “tân quan tân chính sách” và “dấu ấn của nhiệm kỳ” là có thật. Phải làm luật, phải có dự án luật, phải có điều chỉnh luật bổ sung thì có kinh phí, đây là vấn đề chúng ta phải xem.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, ngân sách Nguyễn Đức Hải nhìn nhận, do bị động và chưa chuẩn bị tốt ở một số khâu nên đời sống của luật ngắn, cứ sửa miết. “Có vấn đề cứ nói tại luật nhưng khi đi vào thực tế chúng tôi thấy không phải tại luật, ví dụ Luật Đầu tư công không phải do luật dở, mà do nhiều khâu tổ chức thực hiện”, ông Hải nói.
“Trong các kỳ họp Quốc hội, số lượng luật phải sửa đổi trong số các luật cho ý kiến và luật thông qua chiếm tỷ lệ rất cao, hầu như các luật sửa đổi chiếm tỷ lệ 60, 70%. Như kỳ họp 6 tới đây, 9/15 luật thông qua và cho ý kiến là luật sửa đổi hoặc bổ sung, sửa đổi một số điều, nếu tính từ pháp lệnh nâng lên thì còn cao nữa, những luật mới chiếm tỷ lệ ít” là thống kê của Chủ tịch Hội đồng dân tộc Hà Ngọc Chiến.
“Việc sửa nhiều như vậy là do chất lượng luật, do tuổi thọ của luật, sự thiếu đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật. Càng ban hành nhiều luật, càng sửa thì càng phải sửa nhiều. Đây là vấn đề phải khắc phục được trong thời gian tới”, ông Chiến nói.
Theo Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến: “Tôi thấy cần đánh giá thực chất hơn, toàn diện hơn về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, không chỉ luật mà còn các nghị định, thông tư hướng dẫn. Đề nghị cần xây dựng một quy trình về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để sau khi luật ban hành ra, Chủ tịch nước phê chuẩn rồi thì quy trình tiếp theo để tổ chức tuyên truyền như thế nào để từ đó cấp tỉnh làm thế nào, cấp huyện làm thế nào, cơ sở, tổ dân phố, xóm tổ chức như thế nào, qua đó ta có thể kiểm tra, đánh giá được”, ông Chiến nói./.
