PGS.TS. Vũ Huy Lân tại Lễ Kỷ niệm 60 năm thành lập Bộ môn Hàn & Công nghệ Kim loại, Đại học Bách khoa Hà Nội (1963 - 2023)
PGS.TS. Vũ Huy Lân sinh năm 1958 tại quê hương Thanh Miện, Hải Dương – miền đất giàu truyền thống cách mạng và lịch sử của cả nước. Vượt qua những khó khăn, thử thách những ngày đất nước còn chìm trong bom đạn chiến tranh, ông luôn say mê, phấn đấu học tập cho những thành công trên sự nghiệp sau này. Góp sức cho sự nghiệp giữ gìn, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, xếp bút nghiên, ông lên đường đi nghĩa vụ quân sự và được sắp xếp công tác tại Cục Quản lý vũ khí tài đạn dược thuộc Tổng Cục Kỹ thuật – Bộ Quốc phòng. Hoàn thành nghĩa vụ, năm 1980, ông tiếp tục chặng đường học tập dang dở. Miệt mài học tập, ông thi đỗ vào trường Đại học Bách khoa Hà Nội theo học ngành Công nghệ Hàn, Khoa Chế tạo máy (Khóa 25). Năm tháng trên ghế giảng đường, ông say mê học tập, nghiên cứu và trau dồi, tích lũy tri thức và đạt được những kết quả xuất sắc. Ra trường, ông tiếp tục chuyển tiếp làm NCS tại Đại học Bách khoa Hà Nội. Khi đó, năm 1989, ông nhận được học bổng Thực tập sinh của trường Đại học Bách khoa Kursk của LB Nga và đã tạm rời xa quê hương, lên đường đến với xứ sở Bạch Dương. Đến năm 1993, ông bảo vệ thành công Luận án Phó Tiến sĩ (TSKT) và tiếp tục ở lại làm thực tập sau Tiến sĩ và cộng tác viên khoa học. Đến năm 2005, TS. Vũ Huy Lân chính thức trở về, viết tiếp hành trình của người con xa quê đem màu cờ sắc áo Tổ quốc vinh danh trên xứ người. Năm 2005, ông được Đại học Bách khoa Hà Nội mời làm Giảng viên Bộ môn Hàn và Công nghệ Kim loại – Viện Cơ khí và giữ nhiệm vụ đó cho đến khi nghỉ hưu năm 2024. Từ tháng 5/ 2013 – tháng 8/ 2014, ông trở thành Phó Trưởng Bộ môn Hàn và Công nghệ Kim loại. Với những dấu ấn đóng góp nổi bật trong công tác đào tạo, nghiên cứu khoa học, năm 2016, TS. Vũ Huy Lân vinh dự được phong tặng học hàm Phó Giáo sư.
Là người luôn rất tâm huyết, say mê với sự nghiệp nghiên cứu khoa học, PGS.TS. Vũ Huy Lân đã tham gia chủ nhiệm nhiều đề tài, công trình khoa học quan trọng, ý nghĩa. Còn nhớ, vào năm 1978, cùng nhóm nghiên cứu gồm Kĩ sư. Vũ Văn Thỉnh, Kỹ thuật viên Tăng Bá Tùng cải tiến thành công đầu đạn pháo cao xạ 100 ly sang sử dụng bắn mặt đất. Với “Đề tài cải tiến đầu đạn pháo cao xạ 100ly thành đầu đạn bắn mặt đất” đã góp phần cùng quân dân cả nước chiến thắng quân Tàu xâm chiếm phía Bắc nước nhà năm 1979. Hoặc tiêu biểu như đề tài “Cải tiến bộ phận an toàn của đầu đạn pháo 37ly bằng thuốc cháy chậm dễ bị hút ẩm sang cơ cấu cơ khí”…Với những đóng góp khoa học quan trọng này, PGS.TS. Vũ Huy Lân đã vinh dự được phong tặng danh hiệu Chiến sĩ Thi đua cấp Cục. Ngày còn học Đại học, ngay từ năm thứ 3, chàng sinh viên trẻ Vũ Huy Lân đã phụ trách nhóm sinh viên nghiên cứu đề tài khoa học “Nghiên cứu chế tạo thuốc hàn gốm hệ Đôlômit – Ilmenit bằng nguyên liệu trong nước”. Và trong năm 1984, Báo Tiền Phong đã chú ý và có đăng bài báo với nhan đề “Gương sáng Đoàn viên” của PV Hồ Thu Hiền và những việc làm tốt này sau đó còn được phát thanh trên chương trình Thanh niên của Đài Tiếng nói Việt Nam.
Trong những năm gần đây, các công trình công bố chủ yếu mà PGS.TS. Vũ Huy Lân rất tâm đắc phải kể đến như: “Ảnh hưởng của nền tạo xỉ đến sự hợp kim hóa kim loại mối hàn khi hàn đắp dưới lớp thuốc; Tối ưu hóa thành phần thuốc hàn đắp; Công nghệ phục hồi trục khuỷu bằng hàn đắp chống mài mòn”. Bên cạnh đó, ông cũng tham gia nhiều đề tài, dự án quan trọng như: “Nghiên cứu chế tạo thuốc bọc que hàn thép không gỉ bằng vật liệu trong nước; Nghiên cứu ứng dụng công nghệ hàn đắp phục hồi trục cam động cơ ô tô bị hỏng do mài mòn”. Đặc biệt, đề tài Khoa học Công nghệ trọng điểm công nghệ cấp nhà nước do ông chủ nhiệm là “Nghiên cứu sản xuất thuốc hàn thiêu kết bằng nguyên vật liệu trong nước để hàn tự động dưới lớp thuốc các kết cấu thép cácbon thấp và thép hợp kim thấp” được nghiệm thu năm 2015 và đã nộp hồ sơ đăng ký sở hữu trí tuệ 3 bằng sáng chế cho 3 loại thuốc hàn thiêu kết với hệ sơ bazơ khác nhau, để làm cơ sở pháp lý khi triển khai ứng dụng thực tiễn.
PGS.TS.Vũ Huy Lân cùng đồng nghiệp và học trò trong một chuyến đi thực tế
Ngoài ra, PGS.TS. Vũ Huy Lân còn có nhiều thành tựu hoạt động khoa học công nghệ và sản xuất kinh doanh khác như: “Nghiên cứu và ứng dụng hàn đắp tự động dưới lớp thuốc phục hồi trục khuỷu động cơ ô tô bị hỏng do mài mòn chế tạo từ thép hợp kim thấp 40CrV; Nghiên cứu chế tạo que hàn thép các bon E6013 bằng vật liệu trong nước; Nghiên cứu hàn đắp phục hồi trục cam động cơ ô tô bị hỏng do mài mòn…” Trong đó, công trình “Nghiên cứu và ứng dụng hàn đắp tự động dưới lớp thuốc phục hồi trục khuỷu động cơ ô tô bị hỏng do mài mòn chế tạo từ thép hợp kim thấp 40CrV” đã được áp dụng vào thực tiễn và mang lại hiệu quả cao.
Ghi nhận những đóng góp, cống hiến ý nghĩa, trân trọng của ông với sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, PGS.TS. Vũ Huy Lân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước, lãnh đạo Bộ Khoa học & Công nghệ, Đại học Bách Khoa Hà Nội trao tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cao quý cùng nhiều Bằng khen, Giấy khen ý nghĩa.
