Trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ sẽ tiếp tục là ngọn lửa mở đường cho dân tộc tiến lên mạnh mẽ, vững chắc, tự tin bước vào tương lai

Đây là niềm tin và kỳ vọng của Tổng Bí thư Tô Lâm đối với đội ngũ được coi là "mạch nguồn cho sự trường tồn của đất nước", là "nguyên khí quốc gia" trong phát biểu tại cuộc gặp mặt nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 diễn ra sáng 6/8/2025.

Mạch nguồn cho sự trường tồn của đất nước, là nguyên khí quốc gia

Trong không khí hào hùng, xúc động, tự hào của những ngày mùa thu lịch sử kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, Tổng Bí thư bày tỏ vui mừng gặp mặt các đại biểu trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tiêu biểu - những người đã và đang góp phần viết lên những trang sử hào hùng của dân tộc bằng trí tuệ, tâm huyết, tài năng và cống hiến không mệt mỏi của mình cũng như góp phần làm rạng rỡ hào khí Thăng Long trong gần một thế kỷ qua.

Trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ luôn luôn là lực lượng tiên phong trong việc khai sáng dân trí, xây dựng lý luận cách mạng và ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ vào thực tiễn. Các trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tiêu biểu đã truyền bá những tư tưởng yêu nước, tiến bộ và cách mạng, tinh thần khoa học, tạo tiền đề quan trọng cho phong trào đấu tranh giành độc lập của dân tộc trong suốt 80 năm qua.

Đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày hôm nay là nhờ truyền thống 4.000 năm văn hiến của dân tộc được hội tụ, kết tinh trong 95 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 40 năm Đổi mới; nhờ sự đồng lòng, hưởng ứng, sự lao động miệt mài, cống hiến của hàng triệu triệu tầng lớp nhân dân lao động, trong đó có lực lượng trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Nêu bật những đóng góp nêu trên, Tổng Bí thư ghi nhận, trong bất kỳ giai đoạn nào của cách mạng Việt Nam cũng đều in đậm dấu ấn và sự đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ. Đó là những người anh dũng trong chiến đấu, bền bỉ trong sáng tạo, tiên phong trong đổi mới và tận hiến trong xây dựng đất nước.

Chúng ta tự hào vì đã có những thế hệ trí thức từng học tập, làm việc ở các nước phát triển như Pháp, Hoa Kỳ, Nhật Bản…, đã từ bỏ những điều kiện vật chất đầy đủ, vượt đường xa trở về để góp phần vào công cuộc đấu tranh, bảo vệ và xây dựng đất nước theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chúng ta cũng biết ơn những văn nghệ sĩ lấy chiến hào, chiến khu, nhà máy, công xưởng, ruộng đồng, làng bản làm sân khấu, nhà hát là chất liệu và nơi sáng tác văn hóa, nghệ thuật.

Chúng ta cũng trân trọng những nhà khoa học đã lặng thầm cả đời trong phòng thí nghiệm để đem lại những bước tiến mới cho khoa học, công nghệ, công nghiệp quốc phòng, y học, giáo dục, đào tạo…

“Đảng, Nhà nước ta luôn ghi nhận, đề cao vai trò của trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ, luôn coi trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ là mạch nguồn cho sự trường tồn của đất nước, là nguyên khí của quốc gia”.

Khẳng định quan điểm nhất quán này, Tổng Bí thư nêu rõ, trong hai cuộc kháng chiến thần thánh chống Pháp và chống Mỹ, văn hóa - văn nghệ, khoa học - kỹ thuật đã trở thành vũ khí tinh thần sắc bén. Những bài thơ, những bài hát, những bản nhạc, những vở kịch, những thước phim, những bức vẽ, những công trình nghiên cứu ra đời trong khói lửa chiến tranh không chỉ là niềm tự hào nghệ thuật mà còn là cốt cách tinh thần dân tộc, là sức mạnh tinh thần vô song nâng bước quân dân ta vượt qua mọi khó khăn, chiến đấu và chiến thắng, nâng Việt Nam chúng ta lên tầm cao của thời đại trong thế kỷ XX.

Sau ngày thống nhất non sông, cả nước bước vào công cuộc bảo vệ và phát triển đất nước, xây dựng nước Việt Nam XHCN hòa bình, thống nhất, độc lập, dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, đất nước ta như "con thuyền lớn rẽ sóng vươn ra biển lớn". Đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ tiếp tục là những lực lượng tiên phong trong công cuộc cải cách, sáng tạo, hội nhập và hiện đại hóa đất nước.

Trong 40 năm Đổi mới, nhiều công trình khoa học mang tầm vóc quốc tế, nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị nhân văn sâu sắc, nhiều sáng chế ứng dụng thực tiễn, nhiều ý tưởng khởi nghiệp khơi nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ.

Tất cả đã và đang sẽ tiếp tục là niềm tự hào của đất nước trong quá trình xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng để chúng ta hội nhập sâu rộng hơn vào nền chính trị thế giới, nền kinh tế quốc tế và nền văn minh của nhân loại, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân đưa đất nước ta cất cánh vươn mình tới kỷ nguyên phát triển bền vững và thịnh vượng.

Tổng Bí thư chia sẻ tình cảm, sự xúc động, tự hào khi nghe những ý kiến phát biểu chân thành, trách nhiệm của các đại biểu, đánh giá về những kết quả đạt được trên các lĩnh vực, đồng thời những kiến nghị, đề xuất trách nhiệm, góp phần thôi thúc chúng ta đoàn kết hơn, tin tưởng hơn về tương lai phát triển của đất nước.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Nhân dân, Tổng Bí thư ghi nhận, tri ân đối với những đóng góp to lớn của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, đặc biệt là từ khi có Đảng và Bác Hồ lãnh đạo đất nước ta, dân tộc ta tiếp tục phát triển và có vị thế như ngày nay.

Vai trò của những người thắp sáng ngọn đuốc tri thức, sáng tạo ngày càng trở nên then chốt

Tại cuộc gặp mặt, Tổng Bí thư cũng thông tin về một số thành tựu và định hướng phát triển của đất nước trong thời gian tới, đặc biệt là việc phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cũng như chuẩn bị các điều kiện tốt nhất, chu đáo nhất để tổ chức thành công Đại hội lần thứ XIV của Đảng, bảo đảm thực hiện thắng lợi hai mục tiêu 100 năm mà Đảng ta đã đề ra.

Đó là phấn đấu đến năm 2030, nước ta trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong đó, riêng về thu nhập bình quân đầu người, đến 2045, ít nhất phải tăng gấp 4 lần mức thu nhập bình quân hiện nay, đồng nghĩa chúng ta "không thể chậm rãi, không thể đi một cách lững thững được".

Tổng Bí thư cũng thông tin về chủ trương tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị cũng như kết quả bước đầu của việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp trong hơn một tháng qua…

Trong bối cảnh tình hình khu vực, thế giới đầy biến động hiện nay, Tổng Bí thư nhấn mạnh 3 mục tiêu trọng tâm, đó là: phải duy trì hòa bình, ổn định của đất nước; phải phát triển đất nước nhanh và bền vững; phải nâng cao hơn nữa đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân là yêu cầu rất cao, rất cấp bách. Và để hoàn thành được các mục tiêu này, thì cả hệ thống chính trị phải vào cuộc quyết liệt và toàn dân hưởng ứng mạnh mẽ, trong đó, rất cần sự chung tay, góp sức của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ.

Tổng Bí thư nêu rõ, với truyền thống nghìn năm văn hiến, dưới sự lãnh đạo của Đảng, cùng sự hăng say, lao động quên mình của nhiều thế hệ người Việt Nam, chúng ta đã vươn lên từ một nước nghèo nàn, lạc hậu trở thành một quốc gia đang phát triển có thu nhập trung bình, có vị thế, uy tín ngày càng cao trên trường quốc tế. Tự hào về những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, song đồng thời, trong bối cảnh mới hiện nay cũng đang đặt ra cho đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ những yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao hơn và cấp thiết hơn.

Chúng ta cũng đang sống trong một thời đại mà tri thức là nguồn lực quan trọng bậc nhất cho sự phát triển, là “năng lượng mới” của thế kỷ XXI. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo đang làm thay đổi sâu sắc mọi mặt của đời sống xã hội. Nếu không kịp thời thích ứng, tiếp cận và làm chủ, chúng ta sẽ bị tụt hậu và thua ngay tại trên “sân nhà”.

Nhấn mạnh những thách thức trên, Tổng Bí thư cho rằng, hơn nào hết, vai trò của đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ - những người thắp sáng ngọn đuốc tri thức và sáng tạo - ngày càng trở nên then chốt. Đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ không chỉ là những “kỹ sư tâm hồn”, những “kiến trúc sư của tương lai”, những người “thể hiện tiềm năng con người Việt Nam” mà còn là những người “giữ lửa”, lan tỏa giá trị Việt, tinh thần Việt, bản sắc Việt trong một thế giới đầy cạnh tranh và chuyển động.

Phát huy cao nhất trí tuệ, lòng yêu nước, nghiên cứu, sáng tạo, cống hiến cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước

Để hiện thực những khát vọng phát triển đất nước, Tổng Bí thư nhấn mạnh một số nhiệm vụ lớn mà đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ cần tiếp tục đồng hành với Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong giai đoạn tới.

Trước hết, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ phải phát huy cao nhất trí tuệ, phẩm chất cách mạng, lòng yêu nước để nghiên cứu, sáng tạo, cống hiến cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước; tập trung vào những lĩnh vực mũi nhọn như khoa học, công nghệ, giáo dục, đào tạo, y tế, nông nghiệp, công nghệ cao, kinh tế số, xã hội số, chuyển đổi năng lượng xanh, kinh tế tuần hoàn...

Thứ hai, phải tiếp tục giữ vững, bồi đắp và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong kỷ nguyên số, trong thời đại mới. Văn nghệ sĩ cần là những chiến sĩ trên mặt trận tinh thần, không ngừng sáng tạo ra những tác phẩm có giá trị tư tưởng thẩm mỹ, có sức lan tỏa, truyền cảm hứng, nâng tầm tâm hồn con người Việt Nam trong với bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập hiện nay.

Thứ ba, cần thể hiện tinh thần dấn thân vì công việc, chủ động tham gia vào quá trình xây dựng và phản biện chính sách trên tinh thần khoa học, nhân văn, dân tộc. Trí thức không chỉ là người nghiên cứu giảng dạy mà còn là người sáng tạo, bổ sung tri thức và đạo lý, góp phần định hình đường lối phát triển của đất nước trên tinh thần vì nước, vì dân, vì sự trường tồn và phát triển của dân tộc, của đất nước, Tổng Bí thư tin tưởng và kỳ vọng.

Thứ tư, tích cực kết nối lan tỏa tri thức, kinh nghiệm, giá trị tới thế hệ trẻ. “Hãy trao truyền không chỉ kiến thức mà cả tinh thần dân tộc, lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, lòng nhân ái cho lớp kế cận và thế hệ trẻ. Đây là cách thiết thực nhất để những giá trị tốt đẹp được phát huy và sống mãi trong sự nghiệp của dân tộc”, Tổng Bí thư khẳng định.

Thứ năm, phải giữ vững đạo đức nghề nghiệp, tinh thần trung thực, khoa học cách mạng, trách nhiệm xã hội. Trong bối cảnh thông tin đa chiều, thật giả lẫn lộn, nhiều sự kiện, nhiều vụ việc được ngụy tạo bằng công nghệ, bằng trí tuệ nhân tạo, thì phẩm chất của trí thức ngày càng trở nên quan trọng. Sự chính trực, trung thực và tử tế là “tấm khiên” bảo vệ chân lý, bảo vệ con người, giúp cho xã hội lành mạnh và phát triển, Tổng Bí thư chỉ rõ.

Đảng và Nhà nước luôn quan tâm tạo điều kiện cho đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ phát huy tài năng, sức sáng tạo và cống hiến cho đất nước. Các chủ trương lớn, như xây dựng xã hội học tập, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, tăng đầu tư cho khoa học công nghệ, phát triển công nghiệp văn hóa đều hướng tới những mục tiêu này.

80 năm - một hành trình lịch sử hào hùng, một chặng đường đầy gian khó, nhưng cũng đầy tự hào. Đứng trước bình minh của một kỷ nguyên mới, Tổng Bí thư Tô Lâm tin tưởng sâu sắc rằng, đội ngũ trí thức, nhà khoa học, văn nghệ sĩ Việt Nam sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong, là “ngọn lửa” mở đường cho dân tộc ta tiến lên mạnh mẽ, vững chắc, tự tin để bước vào tương lai.

Lam Giang