Với tư duy đổi mới, tỉnh không triển khai đồng loạt mà chọn làm điểm, rút kinh nghiệm rồi mới nhân rộng theo hình thức “cuốn chiếu”. Việc xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng lại ở hoàn thành các tiêu chí, mà chuyển mạnh từ “lượng” sang “chất”, đảm bảo thực chất, bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.
Giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã ban hành hàng loạt nghị quyết, chính sách cụ thể như Nghị quyết số 12, số 40, cùng với 15 kế hoạch, 18 quyết định của UBND tỉnh để tạo hành lang pháp lý và huy động tối đa các nguồn lực cho chương trình. Các nội dung xây dựng nông thôn mới được lồng ghép hiệu quả với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ thiết thực cho nông dân, nông thôn và ngành nông nghiệp.
Phong trào xây dựng đường làng sáng - xanh - sạch - đẹp được nhân rộng khắp nơi. Các thiết chế văn hóa, hạ tầng giao thông, cơ sở y tế, trường học… được đầu tư đồng bộ, hiện đại. Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) được đẩy mạnh, tạo sinh kế bền vững và nâng cao giá trị sản phẩm địa phương.
Tính đến tháng 4/2025, toàn tỉnh có 38 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 8 xã đạt chuẩn kiểu mẫu, 231 thôn kiểu mẫu và 34 thôn thông minh. Các huyện, thành phố như Yên Lạc, Vĩnh Yên, Phúc Yên, Bình Xuyên đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; các địa phương khác đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chí còn lại, hướng đến mục tiêu năm 2025 toàn tỉnh hoàn thành xây dựng huyện nông thôn mới theo kế hoạch.
Nhiều chỉ tiêu quan trọng đã vượt trước so với mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra: Thu nhập bình quân khu vực nông thôn đạt gần 64 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo còn 0,47%; hơn 1.630 tuyến đường kiểu mẫu được hoàn thành; 178 sản phẩm OCOP đạt chuẩn 3 sao; 100% xã có trạm y tế đạt chuẩn; 95% người dân vùng nông thôn tham gia bảo hiểm y tế; trên 350 trường học đạt chuẩn quốc gia.
Tiêu biểu là huyện Yên Lạc – lá cờ đầu trong toàn tỉnh, với 10/14 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 2 xã đạt chuẩn kiểu mẫu, thu nhập bình quân đạt hơn 73 triệu đồng/người/năm và tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 0,55%. Huyện đã khẳng định vai trò đi đầu nhờ sự đoàn kết, linh hoạt trong cách làm và kiên định phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”.
Những đổi thay không chỉ thể hiện qua hạ tầng, thu nhập, mà còn hiện diện trong đời sống tinh thần phong phú của người dân. Nhà văn hóa thôn trở thành điểm đến quen thuộc mỗi chiều, mỗi tối – nơi sinh hoạt, thể thao, văn nghệ, gắn kết cộng đồng. Tỷ lệ người dân tham gia sinh hoạt tại nhà văn hóa thôn đạt 55 - 70%.
Từ thành công đã đạt được, Vĩnh Phúc đang tiếp tục phấn đấu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, thông minh, hiện đại. Tỉnh chú trọng nâng cao chất lượng giám sát, công khai, minh bạch trong sử dụng nguồn lực; đẩy mạnh chuyển đổi số, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn thực phẩm và phát triển các mô hình nông nghiệp bền vững.
Xây dựng nông thôn mới không chỉ là một chương trình phát triển kinh tế - xã hội, mà còn là hành trình khơi dậy sức dân, gìn giữ giá trị truyền thống, tạo dựng những miền quê thực sự đáng sống – nơi con người, thiên nhiên và văn hóa hòa quyện bền vững.
