1. Nguồn gốc và lịch sử của Ngày Quốc tế Lao động
Ngày Quốc tế Lao động bắt nguồn từ cuộc đấu tranh của công nhân Mỹ vào cuối thế kỷ XIX. Khi đó, trong bối cảnh chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ, người lao động bị bóc lột nặng nề: phải làm việc từ 12 đến 16 giờ mỗi ngày trong điều kiện hết sức khắc nghiệt, không có bảo hiểm, không có quyền lợi và bị đối xử bất công. Trước tình trạng đó, phong trào đấu tranh của công nhân ngày càng phát triển và lan rộng. Đỉnh cao là vào ngày 1 tháng 5 năm 1886, hàng trăm nghìn công nhân ở thành phố Chicago và nhiều nơi khác tại Hoa Kỳ đã tổ chức đình công đòi giảm giờ làm việc xuống còn 8 giờ mỗi ngày. Cuộc đấu tranh diễn ra mạnh mẽ, nhưng cũng bị đàn áp hết sức dã man. Sự kiện “Đẫm máu ở Haymarket” xảy ra sau đó, khi cảnh sát nổ súng vào đoàn biểu tình, đã khiến nhiều người chết và bị thương. Dù bị đàn áp, cuộc đấu tranh đó đã thắp lên ngọn lửa cách mạng và tinh thần kiên cường, đoàn kết trong hàng triệu người lao động trên toàn thế giới. Ba năm sau, vào năm 1889, tại Đại hội lần thứ II của Quốc tế Cộng sản (Quốc tế thứ hai) tổ chức tại Paris (Pháp), đại hội đã quyết định lấy ngày 1 tháng 5 hằng năm làm Ngày Quốc tế Lao động, nhằm tưởng niệm các công nhân Chicago, đồng thời biểu dương tinh thần đấu tranh của giai cấp công nhân toàn cầu. Kể từ đó, ngày 1/5 trở thành biểu tượng của đoàn kết, của sức mạnh quần chúng lao động và là ngày hội lớn của người lao động trên toàn thế giới.
Khối Công nhân diễu hành trong Lễ Kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/2025). Ảnh: TL
2. Ngày Quốc tế Lao động 1/5 ở Việt Nam
Tại Việt Nam, Ngày Quốc tế Lao động được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1930, ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, giai cấp công nhân Việt Nam đã nhanh chóng trở thành lực lượng nòng cốt trong phong trào cách mạng, không ngừng đấu tranh giành quyền lợi, đòi cải thiện điều kiện làm việc và tiến tới mục tiêu giải phóng dân tộc. Trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân, đế quốc và công cuộc đổi mới đất nước sau này, giai cấp công nhân Việt Nam ngày càng trưởng thành và lớn mạnh. Đội ngũ người lao động trong mọi ngành nghề, lĩnh vực đã và đang không ngừng nỗ lực lao động, sáng tạo, đóng góp vào sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, xây dựng một nước Việt Nam độc lập, hùng cường và thịnh vượng. Ngày 1/5 ở Việt Nam ngày nay là một ngày lễ chính thức, là dịp để toàn xã hội thể hiện sự tôn vinh và tri ân đối với những người lao động. Đồng thời, đây cũng là thời điểm để các cấp, các ngành, các tổ chức công đoàn chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người lao động; phát động các phong trào thi đua yêu nước, lao động sáng tạo, cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả công việc.
3. Ý nghĩa sâu sắc của Ngày Quốc tế Lao động
Ngày Quốc tế Lao động 1/5 là biểu tượng của:
• Tinh thần đoàn kết giai cấp công nhân và người lao động toàn thế giới.
• Sự kiên cường đấu tranh vì quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người lao động.
• Lòng biết ơn sâu sắc với những đóng góp to lớn của giai cấp công nhân trong mọi thời kỳ.
• Sự khẳng định vai trò trung tâm của người lao động trong sự phát triển của xã hội hiện đại. Đặc biệt, trong bối cảnh đất nước ta đang thực hiện mục tiêu phát triển nhanh và bền vững, hội nhập quốc tế sâu rộng, giai cấp công nhân và đội ngũ người lao động càng cần phát huy tinh thần cách mạng, đổi mới tư duy, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.
4. Phát huy truyền thống Ngày Quốc tế Lao động trong thời đại mới
Nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động 1/5, mỗi người lao động Việt Nam cần phát huy hơn nữa tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường, tích cực học tập, rèn luyện, thi đua lao động giỏi, lao động sáng tạo, góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước giàu đẹp, dân chủ, công bằng, văn minh. Đồng thời, các tổ chức công đoàn và cơ quan chức năng cần tiếp tục quan tâm bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động; xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.
