Giới thiệu Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2021 – 2025” (Đề án).
Chủ trương của Đại hội XIII về xây dựng một nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân. Chỉ thị số 12-CT/TW của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân trong hình hình mới”, trong đó một trong những nhiệm vụ trọng tâm triển khai Chỉ thị số 12 chính là công tác cán bộ, công tác xây dựng năng lực đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân. Để triển khai chủ trương đó của Đảng và Nhà nước, trong thời gian qua Ban Đối ngoại Trung ương Đảng đã chỉ đạo sát sao Bộ Ngoại giao và các bộ ngành trung ương để xây dựng Đề án bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân, nhằm kịp thời cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân của các tổ chức nhân dân Việt Nam. Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2021 – 2025” do Học viện Ngoại giao triển khai những năm qua đã phần nào đáp ứng được yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Với mục đích tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ đối ngoại nhân dân có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức, có kỹ năng đối ngoại, trình độ ngoại ngữ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, góp phần tăng cường vị thế quốc tế của đất nước, thúc đẩy hội nhập quốc tế, phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội, Đề án Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân ra đời đã đáp ứng rất trúng và đúng các nhu cầu của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam. Đây là lần đầu tiên các cơ quan, đơn vị làm công tác đối ngoại nhân dân được quan tâm và dành nguồn lực để đào tạo, bồi dưỡng cán bộ một cách bài bản, thiết thực để thực hiện nhiệm vụ được giao.
Triển khai Đề án trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam
Thực tế các tổ chức thành viên và trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam chưa có nhiều hoạt động liên quan đến đối ngoại nhân dân, một số tổ chức đã và đang triển khai hoạt động đối ngoại nhân dân nhưng còn hạn chế ở nhiều nội dung, công tác tổ chức chưa chuyên nghiệp, chưa đem lại hiệu quả cao do còn nhiều khó khăn như trình độ ngoại ngữ của cán bộ làm công tác đối ngoại, khả năng kết nối, mở rộng hợp tác với các đối tác quốc tế, kĩ năng và kiến thức chưa được cập nhật, nâng cao, bồi dưỡng và bản thân tổ chức, đơn vị chưa có kế hoạch hoạt động đối ngoại với các tổ chức nhân dân trong khu vực và các nước trên thế giới.
Học viên tham dự khóa bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng đối ngoại tại Đà Nẵng, tháng 5/2023
Năm 2022 khi Đề án được triển khai với các khóa học về kiến thức, kỹ năng đối ngoại đã bước đầu thu hút được sự tham gia của nhiều tổ chức trong đó có Liên hiệp Hội Việt Nam. Trong giai đoạn từ 2022 – 2025, Đề án đã triển khai được 50 khóa bồi dưỡng về kiến thức, kỹ năng đối ngoại và ngoại ngữ chuyên ngành với sự tham gia của hơn 3.200 lượt học viên làm công tác đối ngoại của các tổ chức, đoàn thể nhân dân cấp Trung ương. Trong ba năm từ năm 2023 đến năm 2025 Đề án đã dành riêng 7 khóa bồi dưỡng cho hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam. Việc triển khai các khóa bồi dưỡng này có sự phối hợp của ba bên. Bên “Đơn vị thụ hưởng” là các Liên hiệp hội tỉnh/thành phố nơi triển khai khóa bồi dưỡng, Liên hiệp Hội Việt Nam và Ban Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ đối ngoại (FOSET) của Học viện Ngoại giao. Khóa 1 bắt đầu được tổ chức tại Hà Nội vào tháng 4 năm 2023 thu hút 100 học viên là các cán bộ, lãnh đạo của các hội ngành toàn quốc ở Trung ương, tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam. Các khóa bồi dưỡng tiếp theo được tổ chức lần lượt tại Tp. HCM và Tp. Đà Nẵng vào tháng 5 năm 2023, Tp. Hải Phòng và Tp. Huế vào tháng 11 năm 2024, tại tỉnh Bình Thuận và tỉnh Sóc Trăng vào tháng 3 và tháng 5 năm 2025 dành cho các tất cả các tổ chức thành viên của Liên hiệp hội các tỉnh/thành phố trên. Các khóa bồi dưỡng đã thu hút tổng cộng gần 700 học viên với thành phần đa dạng bao gồm: hội, hiệp hội, trường đại học, cao đẳng, đơn vị, câu lạc bộ, tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc các Liên hiệp hội địa phương.
Khóa bồi dưỡng triển khai tại Hải Phòng tháng 10/2024
Để có được chương trình 1,5 ngày mỗi khóa với nội dung chuyên đề phù hợp dành riêng cho các tổ chức thành viên trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam, Ban Khoa học và Hợp tác Quốc tế Liên hiệp Hội Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Ban Đào tạo, Bồi dưỡng cán bộ đối ngoại Học viện Ngoại giao thực hiện khảo sát nhu cầu và xây dựng nội dung chuyên đề sát với nhu cầu của học viên.
Nội dung các khóa bồi dưỡng dành riêng cho hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam chủ yếu tập trung vào hai nội dung chính, bao gồm: i) chuyên đề kiến thức chung: cập nhật tình hình quốc tế, khu vực và các vấn đề đặt ra trong triển khai đường lối đối ngoại của Việt Nam và ii) chuyên đề về kĩ năng: kĩ năng đối ngoại, lễ tân, tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế… Tuy nhiên, tùy thuộc địa phương nơi tổ chức khóa bồi dưỡng, có những yêu cầu cụ thể phù hợp với nhu cầu địa phương như khóa bồi dưỡng tại Hải Phòng tháng 10/2024 với chuyên đề “Tình hình biển Đông, chính sách đối với các thách thức an ninh trên Biển Đông và công cuộc bảo vệ chủ quyền biên giới lãnh thổ” hoặc tại Đà Nẵng tháng 5/2023 với chuyên đề “Các thách thức kinh tế toàn cầu tác động đến Việt Nam và các biện pháp triển khai của ta để thích ứng với tình hình mới”. Ngoài ra, chuyên đề về “Cách thức xây dựng, mở rộng mạng lưới quan hệ với các đối tác; nâng cao hiệu quả vận động nguồn lực hỗ trợ từ các đối tác quốc tế” cũng được một vài địa phương quan tâm.
Giảng viên trình bày chuyên đề về Lễ tân đối ngoại tại Khóa bồi dưỡng tại Bình Thuận tháng 3/2025
Diễn giả, giảng viên các khóa bồi dưỡng trên là những chuyên gia đầu ngành của Bộ Ngoại giao, Học viện Ngoại giao, có trình độ chuyên môn cao, có nhiều năm kinh nghiệm công tác, là các cán bộ đối ngoại có kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đã kinh qua các vị trí công tác quản lý cấp Thứ trưởng, cấp Cục, Vụ, Viện (hoặc tương đương) tại Bộ Ngoại giao, là các cựu Đại sứ Việt Nam tại nước ngoài... như PGS. TS. Đặng Đình Quý, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ, Trưởng phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Chủ tịch Hội Việt - Mỹ, Đại sứ Luận Thuỳ Dương, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Myanmar…
Kết quả triển khai Đề án trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam
Các khóa bồi dưỡng đã bổ sung những kiến thức và kỹ năng cần thiết mà trước đây các cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân chưa có điều kiện tiếp cận. Đặc biệt, kinh nghiệm và kiến thức từ các Đại sứ, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm đối ngoại trong và ngoài nước đã để lại những ấn tượng sâu sắc đối với các học viên và mang lại cho các học viên những thông tin, kiến thức và kỹ năng quý báu.
Các học viên nhận Giấy chứng nhận hoàn thành khóa bồi dưỡng do Học viện ngoại giao cấp, tại Bình Thuận, tháng 3/2025
Sau mỗi khóa bồi dưỡng, Học viện Ngoại giao đều triển khai khảo sát những người tham dự về nội dung, hình thức tổ chức khóa bồi dưỡng. Kết quả cho thấy các khóa bồi dưỡng đã đạt hiệu quả tích cực và cơ bản đáp ứng nhu cầu đào tạo các cán bộ và được học viên đánh giá cao với tỷ lệ hài lòng trên 97%. Nội dung bồi dưỡng bám sát các yêu cầu Chỉ thị số 12-CT/TW của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân trong hình hình mới”. Giảng viên luôn được đánh giá điểm cao tối đa trong kết quả khảo sát của các khóa bồi dưỡng.
Đối ngoại nhân dân là một trong ba trụ cột quan trọng của nền đối ngoại, ngoại giao nước ta. Trong xu thế hội nhập ngày càng sâu rộng, đối ngoại nhân dân ngày càng đóng vai trò quan trọng, là cầu nối hữu hiệu để tăng cường tình hữu nghị, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa nhân dân Việt Nam với bạn bè quốc tế.
Sự tham gia chủ động, tích cực của các tổ chức thành viên trong toàn hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam, trong đó chủ động học tập, cập nhật kiến thức, nâng cao năng lực và khả năng kết nối trong công tác đối ngoại nhân dân, tăng cường hợp tác quốc tế, huy động nguồn lực quốc tế, nâng cao hình ảnh của Việt Nam trong con mắt bạn bè quốc tế.
Giảng viên và học viên tại Khóa bồi dưỡng ở Sóc Trăng, tháng 5/2025
Các tổ chức thành viên trong hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đã và đang từng bước thúc đẩy công tác đối ngoại nhân dân thông qua một số hoạt động như: tổ chức các hội thảo, tọa đàm khoa học với sự tham gia của các chuyên gia trong và ngoài nước, triển khai một số hoạt động, dự án, giao lưu với đối tác nước ngoài, góp phần vào sự thành công chung trong công tác đối ngoại của địa phương. Thông qua các hoạt động, Đề án đã tạo điều kiện mở rộng mạng lưới quan hệ phối hợp, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan cử học viên tham gia và giữa Bộ Ngoại giao với các Bộ, ngành, địa phương, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả, đồng bộ trong triển khai đường lối, chủ trương về hội nhập quốc tế của đất nước.
Định hướng công tác bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng đối ngoại cho hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam
Thực tiễn triển khai công tác đối ngoại nhân dân tại các tổ chức thành viên Liên hiệp Hội Việt Nam ở địa phương còn gặp không ít khó khăn, như: Nguồn nhân lực còn hạn chế, thiếu cán bộ chuyên trách có năng lực ngoại ngữ và am hiểu về công tác đối ngoại. Kinh phí tổ chức các hoạt động còn hạn hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu mở rộng hợp tác quốc tế. Việc tiếp cận thông tin, đối tác, tổ chức quốc tế còn hạn chế. Do đó, một trong những giải pháp cần tăng cường bồi dưỡng công tác đối ngoại cho các hội ở địa phương.
Tại hội thảo tổng kết Đề án giai đoạn 2021-2025, Học viện Ngoại giao xác định Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác đối ngoại nhân dân góp phần tăng cường vị thế đất nước.
Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Cường phát biểu khai mạc Hội thảo tổng kết Đề án “Đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân giai đoạn 2021- 2025”
Trong vai trò là tổ chức nhân dân, các tổ chức thành viên Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng và Liên hiệp Hội Việt Nam nói chung mong muốn tiếp tục được là một trong những “Đơn vị hưởng lợi” từ Đề án. Hi vọng, Đề án giai đoạn 2 sẽ tiếp tục được duy trì, Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ phối hợp với các bên liên quan tích cực triển khai các nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ làm công tác đối ngoại nhân dân trong giai đoạn tiếp theo.
Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tiếp tục xây dựng kế hoạch hàng năm nhằm nâng cao năng lực và tăng cường hiệu quả hoạt động đối ngoại cho các tổ chức thành viên trong toàn hệ thống thông qua tổ chức hội thảo, tập huấn và cuộc gặp gỡ chia sẻ về những nội dung liên quan đến hợp tác quốc tế.
