Bốc dỡ hàng tại cảng Cái Cui ở Cần Thơ - Ảnh: TL
Đồng bằng sông Cửu Long hiện đóng vai trò trụ cột của nông nghiệp cả nước, với khoảng 50% sản lượng lúa, 95% sản lượng gạo xuất khẩu, 65% sản lượng thủy sản nuôi trồng và gần 70% sản lượng trái cây. Mỗi năm, khu vực này xuất khẩu khoảng 20 triệu tấn hàng hóa, tuy nhiên hơn 80% vẫn phải trung chuyển qua các cảng TP HCM, làm phát sinh chi phí lớn và kéo dài thời gian vận chuyển.
Theo ông Huỳnh Thanh Sử – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP Cần Thơ, những hạn chế về hạ tầng logistics khiến chi phí vận tải hiện chiếm 30–40% giá thành sản phẩm, trong khi mức trung bình của thế giới chỉ khoảng 15%. Điều này làm giảm đáng kể năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Cần Thơ nói riêng và toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Văn Khởi – Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho rằng hạ tầng logistics của thành phố vẫn còn thiếu đồng bộ, đặc biệt là kết nối giữa đường thủy – cảng – kho bãi – công nghệ số. Dịch vụ logistics phục vụ nông nghiệp còn hạn chế về thu gom, bảo quản, vận chuyển và thông quan. Bên cạnh đó, phần lớn doanh nghiệp logistics có quy mô nhỏ và vừa, chưa đủ năng lực cung cấp dịch vụ trọn gói, tích hợp theo chuỗi giá trị.
“Xác định Cần Thơ là trung tâm giao thương, đầu mối liên kết và động lực tăng trưởng của miền Tây, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành Hub logistics đa phương thức mang tầm quốc tế, đồng thời là đầu mối cung ứng các sản phẩm nông nghiệp chế biến sâu cho khu vực”, ông Khởi nhấn mạnh.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, TP Cần Thơ đang tập trung rà soát, tháo gỡ các chính sách và thủ tục còn rườm rà, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, minh bạch, an toàn và thân thiện, đặc biệt đối với các nhà đầu tư trong lĩnh vực logistics. Ưu tiên đẩy nhanh tiến độ các tuyến cao tốc trọng điểm như Cần Thơ – Cà Mau và Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng, nhằm kết nối thông suốt với TP HCM và các địa phương lân cận, hình thành các hành lang phát triển mới, trong đó Cần Thơ đóng vai trò trung tâm kết nối.
Đến năm 2030, Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành Hud Logistics đa phương quốc tế - Ảnh: TL
Song song đó, thành phố kiến nghị nâng cấp, nạo vét luồng hàng hải Cảng Cái Cui, phát triển hệ thống cảng vệ tinh dọc sông Hậu để gia tăng năng lực vận tải đường thủy. Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ cũng được định hướng nâng cấp, bổ sung trang thiết bị phục vụ vận chuyển hàng hóa, nhất là nông sản chất lượng cao. Ngoài ra, dự án đường sắt TP HCM – Cần Thơ cần sớm hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để từng bước triển khai đầu tư.
Đáng chú ý, Cần Thơ đang kêu gọi đầu tư mạnh mẽ vào các trung tâm logistics hiện đại, gồm Trung tâm logistics hạng II gắn với Cảng Cái Cui quy mô 100 ha; Trung tâm logistics hàng không 100 ha gắn với Cảng hàng không quốc tế Cần Thơ; Bến cảng dịch vụ logistics tại Khu công nghiệp Thốt Nốt (40 ha); Khu logistics tại Khu công nghiệp Hậu Giang (100 ha). Bên cạnh đó, thành phố đang hoàn thiện Đề án xây dựng Trung tâm liên kết sản xuất – chế biến thực phẩm nông sản vùng Đồng bằng sông Cửu Long quy mô khoảng 250 ha, hướng tới hình thành trung tâm logistics chuyên sâu cho nông sản, thủy sản, với hệ thống kho lạnh và công nghệ bảo quản tiên tiến.
Đặc biệt, Cần Thơ kiến nghị Chính phủ sớm phê duyệt và ưu tiên vốn cho dự án Cảng biển nước sâu Trần Đề, xem đây là dự án chiến lược quốc gia. Cảng Trần Đề được kỳ vọng sẽ trở thành một trong những cảng biển trọng điểm phía Nam, vừa chia sẻ áp lực với cụm cảng TP HCM và Cái Mép – Thị Vải, vừa phục vụ trực tiếp xuất khẩu nông, thủy sản cho toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Hành trình đưa Cần Thơ trở thành trung tâm logistics của Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ là mục tiêu phát triển của một đô thị, mà là bước đi then chốt để “đánh thức tiềm năng miền Tây”, nâng cao giá trị nông sản, thúc đẩy tăng trưởng xanh và bền vững cho cả vùng./.
