Hiện nay, tuy ông nghỉ hưu, nhưng còn sức khỏe ông vẫn tận hiến cùng nghề là chuyên gia và trực tiếp khám chữa bệnh ở một số bệnh viện tư nhân trong và ngoại thành phố Hà Nội; đồng thời tận tình giúp đỡ các học viên, sinh viên trong và ngoài Học viện Quân y tốt nghiệp cao học, BSNT, BSCKI, BSCKII, luận án tiến sĩ. Ông là một chuyên gia hàng đầu chuyên ngành VLTL-PHCN, là bác sĩ có tâm, một nhà khoa học khiêm nhường, đầy nhiệt huyết, một nhà giáo mẫu mực, hết lòng với các thế hệ học trò. Rồi chúng tôi có duyên gặp ông vào một chiều tháng cuối 8 để viết một câu chuyện nghề Y cao quý!
Thành công có được từ lối đi riêng
Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm luôn nêu cao y đức và y thuật trong công tác giảng dạy và khám chữa bệnh. Ông cho rằng y đức và y thuật phải luôn luôn song hành và có mối quan hệ hết sức mật thiết. Sẽ rất vui với những điều mình làm được cho người bệnh, cho sinh viên, học viên của mình; nhưng cũng luôn trăn trở với những cái mà mình chưa làm được, phải đối mặt và cố gắng vượt mọi khó khăn thì mới có được sự tiến bộ thực sự. Ở vai trò Thầy giáo, phải là nền tảng vững chắc về kiến thức, thắp sáng niềm tin và nhiệt huyết cho các thế hệ sinh viên. Ở vai trò người Thầy thuốc phải là chỗ dựa về chuyên môn và tinh thần vững chắc để người bệnh trao gửi niềm tin, yên tâm điều trị.
Ông sinh ngày 11/7/1954 tại xã Vân Trục, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc (cũ), nay là tỉnh Phú Thọ. Vượt qua những khó khăn, thử thách ngày thơ ấu, ông đã nuôi dưỡng cho mình một ý chí, nghị lực miệt mài học tập để thành công trong sự nghiệp sau này. Ngày đó, ông dự thi và đỗ vào trường Đại học Kinh tế Kế hoạch, nhưng khi đó cũng là những năm tháng đất nước chìm trong bom đạn chiến tranh, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, chàng thanh niên trẻ khi đó đã xếp bút nghiên, xung phong lên đường nhập ngũ. Trải qua 3 tháng huấn luyện quân sự, đơn vị ông được lệnh hành quân vào chiến trường miền Nam. Ông được bổ sung vào Đội điều trị 14 của Quân khu V.
Hòa bình lập lại, năm 1976, chàng thanh niên Hà Hoàng Kiệm được đơn vị cho ra Bắc để theo học Đại học Quân Y tiếp tục chặng đường học tập dang dở của mình. Năm 1982, tốt nghiệp ĐH cùng những thành tích nổi bật trong học tập và nghiên cứu, ông được giữ lại trường và đảm nhiệm công tác tại BV 103, bệnh viện thực hành của nhà trường. Ông tốt nghiệp khóa học BSCKI năm 1988, hoàn thành khóa học Thạc sĩ năm 1994, rồi tiếp tục khóa học BSCKII năm 1995 chuyên ngành: Nội chung. Năm 1998, ông bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành: Nội Thận - Tiết niệu. Năm 2004, với những đóng góp cho sự nghiệp Y học, ông vinh dự được hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận đạt chuẩn chức danh Phó Giáo sư (PGS) chuyên ngành: Thận - tiết niệu. Ông bảo nhỏ: Nghề chọn người đấy nhà báo à!
Nhớ lại thời điểm năm 1992, ca ghép thận đầu tiên ở Việt Nam đã được tiến hành tại BVQY 103, HVQY. Từ năm 1994, ông là thành viên của tổ tuyển chọn và chuẩn bị các cặp người cho - người nhận thận để ghép thận tại BVQY 103 và những năm sau là người đóng góp vai trò chính trong tuyển chọn và chuẩn bị các cặp người cho - người nhận ở BVQY 103.
Năm 2006, Bộ môn Phục hồi chức năng của HVQY được thành lập, ông được Học viện điều chuyển công tác từ Bộ môn - Khoa Nội sang xây dựng và làm Chủ nhiệm Bộ môn Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng. Với những bước đi vững chắc, Bộ môn – Khoa Phục hồi chức năng ngày một lớn mạnh, đã đào tạo: BSCKI, BSCKII chuyên ngành Phục hồi chức năng, bác sỹ dài hạn đa khoa Quân y, Dân y, cử nhân điều dưỡng; Đào tạo liên tục khóa kiến thức và thực hành cơ bản về Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, khóa chuyên sâu về phục hồi chức năng đông cứng khớp vai, thoát vị đĩa đệm và phục hồi chức năng sau đột quỵ.
Ông chuyên sâu nghiên cứu lĩnh vực: Vật lý trị liệu và Phục hồi chức năng, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật mới, kỹ thuật cao; nghiên cứu những kỹ thuật và phương pháp mới trong phục hồi chức năng các bệnh thần kinh cơ và xương khớp. Bên cạnh đó, ông là bác sĩ giỏi trong chẩn đoán, lượng giá, tư vấn và thực hiện tốt các kỹ thuật vật lý trị liệu, chỉnh hình, dụng cụ tập luyện và bổ trợ chức năng và sử dụng thuốc hợp lý, giúp trả lại chức năng một cách tối ưu nhất cho người bệnh có bệnh lý thần kinh, đột quỵ, khớp, gân, cơ, chấn thương...
để điều trị tốt cho người bệnh.
Đến nay, đội ngũ bác sĩ của Bộ môn – khoa Phục hồi chức năng vẫn thường quy thực hiện chuyên môn: Bóc tách đông cứng khớp vai dưới gây tê đám rối thần kinh cánh tay, tác động cột sống chữa thoát vị đĩa đệm; Tập vận động trị liệu, hoạt động trị liệu, ngôn ngữ liệu, phục hồi chức năng rối loạn nuốt, rối loạn cơ vòng cho bệnh nhân đột quỵ não và tổn thương hệ thần kinh trung ương khác như chấn thương sọ não, viêm não; Tập phục hồi chức năng sau chấn thương và chỉnh hình xương khớp; Trị liệu các bệnh lý đau cột sống như hội chứng cổ vai cánh tay, hội chứng thắt lưng hông do thoát vị đĩa đệm; thoái hóa khớp, bệnh đau cân cơ và đau sau chấn thương; Oxy cao áp trị liệu điếc, thiểu năng tuần hoàn não, liền viết thương, đột quỵ não và thiếu máu động mạch chi.
Song hành trên vai nhiệm vụ “Thầy giáo, thầy thuốc, nhà khoa học” đến khi nghỉ hưu, ông để lại rất nhiều kỷ niệm đẹp trong ngành Y quân đội. Nhiều phần thưởng cao quý đã được Nhà nước và nhân dân phong tặng cho ông: được phong quân hàm Đại tá, được Hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận đạt chuẩn chức danh Phó Giáo sư; Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú, Thầy thuốc Nhân dân cao quý! Cùng với đó là các loại Huân chương Chiến công hạng Nhất; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất; Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Quân kỳ quyết thắng; Huy chương Vì sự nghiệp Khoa học và Công nghệ; Huy hiệu tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh; Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp giáo dục; Kỷ niệm chương Vì thế hệ trẻ; Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều Bằng khen của Bộ Quốc Phòng, Bộ Y tế; Bằng khen của UBND huyện Sốp Khộp (cũ) tỉnh Sơn La, của Tỉnh Đoàn Quảng Trị…
Hiện nay, Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm vẫn dành thời gian làm chuyên gia về chuyên môn và trực tiếp khám chữa bệnh ở một số bệnh viện tư nhân, trong đó có Bệnh viện đa khoa 16A (Hà Đông), Bệnh viện đa khoa Cửa Đông (Thành phố Vinh, Nghệ An), Bệnh viện Dolife (Hà Nội). Bên cạnh đó, ông thường xuyên tư vấn, phản biện, thành viên Hội đồng nghiệm thu cho nhiều đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ, hướng dẫn luận án Tiến sĩ cho các nghiên cứu sinh của nhiều trường Đại học y khoa trong nước. Ông lấy đó làm niềm vui trong cuộc sống thường ngày.
Chuyên gia hàng đầu chuyên ngành PHCN, với nhiều đề tài NCKH các cấp.
Rất nhiều báo chí, truyền thông, truyền hình viết về ông, ai cũng muốn được ông chia sẻ nhiều hơn những câu chuyện về ông và về ngành Y cao quý. Và có lẽ dấu ấn sâu sắc với nghề khi nhắc đến Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm là kể đến vai trò nhà khoa học, nhà giáo mẫn cán.
Trong công tác NCKH, ông đã chủ nhiệm và tham gia 10 đề tài, trong đó có 1 đề tài cấp Nhà nước, 7 đề tài cấp Bộ và nhánh cấp Nhà nước, 2 đề tài cấp cơ sở. Ngoài ra, ông còn có hơn 60 bài báo khoa học đã đăng trên các tạp chí khoa học chuyên ngành, hơn 40 bài báo tuyên truyền về chăm sóc sức khỏe trên các báo và tạp chí y học; ông thường xuyên tham gia Hội thảo, Hội nghị khoa học chuyên ngành trong nước và quốc tế; ông đã xuất bản 15 đầu sách gồm giáo trình Đại học và Sau Đại học, sách chuyên khảo và tham khảo thuộc hai chuyên ngành Nội thận - Tiết niệu và Phục hồi chức năng.
Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm là tác giả của 4 sáng kiến kỹ thuật cấp bộ và cấp cơ sở. Các sáng kiến của ông hiện đang được áp dụng trong Khoa lâm sàng góp phần nâng cao hiệu quả điều trị, như sáng kiến “Ghế kéo gấp khớp gối và kéo dãn cột sống cổ” để phục hồi chức năng khớp gối và điều trị thoái hóa cột sống cổ; “Máy kéo dãn cột sống thắt lưng tư thế sấp” để điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Tại đây, ông đã quyết tâm xây dựng Bộ môn ngày một lớn mạnh. Ông là người tiên phong học tập và nghiên cứu ứng dụng hiệu quả trong giảng dạy đào tạo về các phương pháp VLTL-PHCN cho các bệnh nhân điều trị Bệnh thận - tiết niệu; Cơ xương khớp nội tiết; Phục hồi chức năng sau đột quỵ; Viêm quanh khớp vai, thoái hóa cột sống cổ, đau cột sống thắt lưng, thoát vị đĩa đệm; Rối loạn chuyển hóa (mỡ máu cao, tăng acid uric).
Ông vinh dự là người trong nhóm tác giả được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học và Công nghệ năm 2005 về đề tài Ghép thận; đồng thời là đồng tác giả giải Nhất VIFOTECH 2010 về đề tài “Thiết kế và chế tạo hệ lọc nước cao cấp để cung cấp nước cho máy chạy thận nhân tạo” phối hợp cùng Viện Vật lý ứng dụng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Nhưng nói về những thành công mà ông tâm huyết nhất, phải kể đến sáng kiến “Kỹ thuật kéo bóc tách viêm dính khớp vai dưới gây tê thần kinh trên vai” để điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng. Sáng kiến đã được Hội đồng Khoa học và Y đức của BVQY103 thông qua và cho phép thực hiện trong lâm sàng ngày 22/4/2016, tạo ra bước chuyển ngoạn mục trong kết quả điều trị cho những bệnh nhân bị viêm quanh khớp vai thể đông cứng.
Đến nay, Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm đã hướng dẫn chính thành công nhiều luận án TS chuyên ngành Nội thận - Tiết niệu; nhiều luận văn Thạc sĩ y học. Hiện nay, ngoài các công việc của bộ môn, ông vẫn tham gia giảng dạy Đại học và Sau Đại học chuyên ngành Thận tại Bộ môn Nội Tim mạch -Thận - Khớp - Nội tiết của HVQY và một số trường Đại học Y khoa khu vực phía Bắc và miền Trung, Đại học Y Dược Huế,...
Tâm sáng giàu lòng nhân ái, luôn đau đáu trong tim giúp đỡ mọi người.
Khoác lên mình hai màu áo, Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm luôn mong muốn sẻ chia tấm lòng, tâm sức mình với những hoàn cảnh khó khăn của cộng đồng, xã hội. Hàng năm, ông thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện xã hội, tham gia phòng khám bệnh từ thiện chùa Trăm gian Hà Nội, tham gia khám chữa bệnh và tặng quà miễn phí cho đồng bào nghèo vùng sâu vùng xa, các huyện miền núi cùng các đoàn của BVQY 103, Thành đoàn Hà Nội tổ chức…
Đặc biệt ông luôn nhớ về quê hương, nên ông cùng với vợ là nữ doanh nhân Bùi Thị Én - người đầu tiên đưa giống cây Thanh long ruột đỏ có nguồn gốc từ Đài Loan về quê hương huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc (nay là Phú Thọ) để trồng từ khi ở miền Bắc chưa có giống Thanh long ruột đỏ nào và cũng chưa ai biết giống Thanh long có phát triển được ở khí hậu miền Bắc hay không. Thành công ngoài mong đợi, vườn Thanh long của gia đình ông đã được các cấp chính quyền huyện và tỉnh quan tâm phát triển thành dự án ra cả tỉnh. Điều vui mừng là Thanh long ruột đỏ Lập Thạch đã được đăng ký bản quyền trở thành thương hiệu và được xuất khẩu sang Malaysia chuyến đầu tiên năm 2016. Quan trọng hơn, đây không chỉ là cây xóa đói giảm nghèo mà đã trở thành cây làm giàu cho người dân quê hương ông.
Và những lúc nhàn rỗi, ông lại thảnh thơi sáng tác thơ, văn, những bài thơ cảm xúc, trữ tình, những trang viết bút ký lay động lòng người, giúp ông thêm vui tuổi già bên con cháu và gia đình thân yêu. Ông còn lập cả kênh Facebook, Zalo, trang YouTube và Website mang tên HÀ HOÀNG KIỆM,… để ông chia sẻ, giúp đỡ và tư vấn cho người bệnh khắp bốn phương.
72 tuổi đời, với gần 50 năm cống hiến cùng ngành y, Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm có thời gian biểu gần như dành trọn cho công việc chuyên môn, cho người bệnh và đọc sách viết bài thâu đêm. Nhà giáo, nhà khoa học mẫu mực, bác sĩ tận tâm và đáng kính ấy còn có nhiều tâm huyết muốn gửi gắm đến các thế hệ đồng nghiệp, các học trò với một mong muốn đóng góp cho sự phát triển của chuyên ngành Phục hồi chức năng nước nhà ngang tầm thế giới.
Ông quan niệm, y đức phải được thể hiện ở thái độ, tinh thần trách nhiệm với công việc, hết lòng thương yêu, chăm sóc người bệnh và trước hết y đức phải là có trình độ chuyên môn cao. Do vậy, dù là quá trình giảng dạy hay điều trị cho người bệnh, ông luôn tâm niệm phải không ngừng nghiên cứu, ứng dụng những kỹ thuật và phương pháp điều trị mới, tiên tiến nhằm đạt kết quả điều trị tốt nhất, giảm chi phí cho người bệnh. Rất nhiều lá thư, dòng tin nhắn cảm ơn được gửi đến ông, ông lấy đó chính là niềm vui, niềm hạnh phúc của nghề và ông lấy đó làm động lực để tiếp tục cố gắng hơn trong công việc thường ngày.
Những gì Đại tá, TTND, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm đã và đang làm rất đáng được ghi nhận và trân trọng! Một TTND, PGS giàu kinh nghiệm, như “đôi cánh chim bay không mỏi” ông tiếp tục đóng góp công sức của mình vào sự phát triển ngành Y trên chặng đường mới.
