Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Trọng Hồng
GS.TS Vũ Trọng Hồng sinh năm 1936 tại Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến. Ngày còn nhỏ, từ năm 10 tuổi, ông cùng gia đình đã rời Hà Nội đi tản cư tại vùng núi trung du Đoan Hùng, Phú Thọ. Hai anh đã ra mặt trận, còn lại ông và 2 em nhỏ sống cùng mẹ. Ông phải giúp mẹ cày, bừa, gặt hái để có lúa ăn.Chính điều ấy đã hun đúc trong ông niềm đam mê, tình cảm và ấn tượng đặc biệt với nông nghiệp và cảm nhận được đặc thù của một đất nước nông nghiệp. Không nề hà, vừa làm việc, ông vừa miệt mài, nỗ lực học tập để mai này có thể góp sức dựng xây quê hương.
Do hoàn cảnh thời chiến, cuộc sống gia đình tản cư rất vất vả, nhưng Vũ Trọng Hồng luôn ý thức được việc học và tự học. Vì thế, những năm tháng thay đổi nhiều trường học do hoàn cảnh chiến tranh, ông vẫn luôn là 1 học sinh giỏi. Ngày 4/11/1953, quả bom đầu tiên của Pháp ném xuống đầu cầu Âu Lâu, Yên Bái... trên đường ông tiến vào mặt trận. Sự bình tĩnh và trí thông minh đã giúp người nhân viên ban vận tải tiền phương 17 tuổi thoát chết khi quả bom rơi trúng vị trí ông nằm. Không nản lòng ông đã chỉ huy thanh niên xung phong kiên cường bám trụ, bảo vệ các kho gạo ở Ba Khe. Tấm giấy khen do trạm trưởng Lê Thanh Chiểu T35 ký ngày 30/11/1953: "Đồng chí Vũ Trọng Hồng đã có thành tích tích cực công tác, có tinh thần chịu đựng gian khổ. Đề cao tinh thần trách nhiệm". Những ngày hòa bình hôm nay, khi nhớ về Điện Biên, Ông hồi tưởng lại ký ức về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, về lòng thương người, lòng nhân từ không chỉ với đồng bào, mà kể cả đối với hàng binh Pháp. Khi đó, đơn vị ông được lệnh xây dựng nhà ở, chuẩn bị thức ăn để đón tất cả hàng binh Pháp, trong đó có tướng Đơcastơri với người phiên dịch là anh Nguyễn Đình Thi, do chính Bác Hồ cử đến
Chính điều đó đã khiến Vũ Trọng Hồng tự nhủ mình phải luôn phấn đấu rèn luyện, tu dưỡng và trau dồi như tấm gương của Bác, trong đó, đầu tiên là tấm lòng yêu thương một cách trong sáng với con người, đồng bào, nhân dân. Thấm nhuần những giá trị cao đẹp ấy, nên suốt cả cuộc đời, GS. Vũ Trọng Hồng luôn phấn đấu học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Sau ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, ông được lệnh trở lại trường hoàn thiện việc học còn dang dở. Rồi được cử đi học một trong hai ngành là ngành y và ngành thủy lợi. Và sau đó, không chần chừ, ông đã quyết định chọn ngành thủy lợi như mối lương duyên, niềm đam mê yêu thích đặc biệt từ thuở ấu thơ.
Những năm tháng cần mẫn học tập, ông luôn là một trong những học trò được các thầy yêu quý bởi đức tính khiêm tốn, chăm chỉ và học giỏi. Năm 1958, ông tham gia xây dựng công trình đại thủy nông đầu tiên của Việt Nam mang tên Bắc Hưng Hải. Đó là công trình biểu tượng đậm nét về khát vọng làm thay đổi bộ mặt nông thôn thời kỳ đó và là biểu tượng của tinh thần hy sinh, vì ngày mai tươi sáng. GS. Hồng nhớ lại ngày đó, ông trực tiếp chỉ huy dân công huyện Tiên Lữ, Hưng Yên. Bằng những động tác mẫu của người kỹ thuật viên, ông hướng dẫn đào kênh, bạt mái, tính khối lượng theo đúng bản thiết kế… Niềm đam mê nghề nghiệp của ông càng được nâng lên, sau lần được Bác Hồ trực tiếp đến thăm công trình, nơi ông đang chỉ đạo thi công. Những hình ảnh đó khiến GS.TS Vũ Trọng Hồng cảm nhận rằng, thủy lợi gắn với cuộc đời mình như một cơ duyên sắp đặt sẵn. Sau khi tốt nghiệp, ông vội quay trở lại công trình đầu tiên của mình là kênh Bắc Hưng Hải, chụp 1 tấm ảnh và ghi vào phía sau tấm ảnh đó những dòng chữ sẽ “bắt đầu sự nghiệp thủy lợi từ đây”. Bức ảnh đó đến nay ông vẫn còn giữ và trở thành một tư liệu lịch sử đáng trân trọng.
Hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải - công trình đầu tiên trong sự nghiệp xây dựng, phát triển ngành thủy lợi của GS.TS. Vũ Trọng Hồng.
Sau khi tốt nghiệp đại học vào loại giỏi, chàng trai trẻ nhiều hoài bão Vũ Trọng Hồng được phân về trường ĐH Thủy Lợi. Vừa giảng dạy, vừa không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, và với trình dộ tiếng Nga vào loại xuất sắc,ông được cử đi học tập tại Nga trong gần 5 năm. Năm 1973, khi hoàn thành luận án Tiến sĩ, khước từ mọi cơ hội làm việc tại nước ngoài, ông trở về nước. Giáo sư Vũ Trọng Hồng là một tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam về chuyên ngành ngăn sông. Với cương vị phó tổng giám đốc, kỹ sư trưởng, phụ trách công tác chuẩn bị ngăn sông của liên hiệp xí nghiệp 4 Bộ thủy lợi, ông đã vận dụng sáng tạo kiến thức chuyên ngành, bổ sung những thiết kế từ nước ngoài, để phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Ngày 12/1/1987, việc ngăn sông Đồng Nai đã thành công đúng thời hạn, mở đường khởi động tổ máy 1 thủy điện Trị An.
Ông đã từng đảm nhiệm qua nhiều cương vị quan trọng khác nhau như: Thứ trưởng Bộ Thủy lợi, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Thủy Lợi, Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam. Dù ở bất cứ cương vị, vai trò nào từng phụ trách, GS.TS Vũ Trọng Hồng cũng luôn để lại nhiều ấn tượng sâu đậm với đồng nghiệp, học trò hay các thế hệ cán bộ trẻ được ông dìu dắt..Với ông, người cán bộ thủy lợi cần phải luôn làm việc với cả tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng của mình, làm đến nơi đến chốn và chỉ có như vậy, chất lượng công trình mới được đảm bảo. Mong ước của GS.TS Vũ Trọng Hồng là làm thế nào để khi xây dựng, hoàn thành một công trình thủy lợi thì nó phải được phục vụ tốt nhất cho lợi ích xã hội, cho lợi ích nhân dân và người cán bộ thủy lợi phải luôn trau dồi, nghiên cứu và rèn luyện năng lực, phẩm chất để có thể xứng tầm với hình ảnh của một người cán bộ khoa học kỹ thuật của ngành.
Đến nay, giáo sư Vũ Trọng Hồng đã ở tuổi gần 90, nhưng hàng ngày ông vẫn miệt mài nâng cao kiến thức về thủy lợi, về phòng chống thiên tai. GS Vũ Trọng Hồng luôn là chỗ dựa cho các cơ quan báo chí, các phương tiện truyền thông , khi phải giải đáp những kiến thức liên quan đến 2 lĩnh vực trên.
Với nhiều đóng góp lớn lao, ý nghĩa trong sự nghiệp xây dựng phát triển ngành thủy lợi Việt Nam, GS.TS Vũ Trọng Hồng đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu, phần thưởng cùng nhiều Bằng khen, Giấy khen cao quý.
