Tóm tắt: Thời đại ngày nay tri thức trở thành nguồn lực quan trọng. Đây là thời đại của hội nhập, chuyển đổi số và học tập suốt đời. Việc học tập suốt đời không chỉ là yêu cầu cấp thiết của mỗi cá nhân mà còn là động lực then chốt thúc đẩy sự phát triển bền vững của quốc gia. Tự học và học tập suốt đời là một trong những tư tưởng, yêu cầu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và giờ đây được tiếp tục nhắc tới như một yêu cầu tất yếu với sự bổ sung mới phù hợp với giai đoạn hiện nay bởi Tổng Bí thư Tô Lâm.
Từ khóa: Tư tưởng Hồ Chí Minh về tinh thần tự học và học tập suốt đời, bài viết “Học tập suốt đời” của Tổng Bí thư Tô Lâm.
Ảnh minh họa - TL
Chủ tịch Hồ Chí Minh, không chỉ là một lãnh tụ cách mạng kiệt xuất mà còn là một tấm gương sáng về tự học và khát vọng tri thức không ngừng nghỉ. Dù sinh ra trong giai đoạn mà đất nước lâm vào hoàn cảnh đất nước vô vàn khó khăn, người thanh niên yêu nước đã vượt qua những khó khăn ấy, trở thành một nhà tư tưởng lớn, người chiến sĩ quốc tế lỗi lạc, nhà văn hóa thế giới nhờ vào quá trình tự học và học tập không ngừng. Quan điểm của Người về tự học và học tập suốt đời không chỉ là những lời dạy mang tính giáo dục, mà còn là sự học tập từ trải nghiệm thực tiễn và tri thức văn hóa nhân loại và điều này đã trở thành hệ tư tưởng của Người.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về học tập nói chung và tinh thần tự học, học tập suốt đời nói riêng không chỉ hình thành từ lý thuyết giáo dục hiện đại, mà còn được đúc kết từ chính hành trình cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Người. Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh ra và lớn lên trong một gia đình nhà nho yêu nước, chịu ảnh hưởng sâu sắc của nền giáo dục Nho học, từ đó sớm hình thành tinh thần cầu tiến và ý thức tự học bền bỉ. Bên cạnh đó, trên hành trình bôn ba tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã tiếp xúc với nhiều nền văn hóa tiến bộ, đặc biệt là tư tưởng dân chủ, tự do và tinh thần khai sáng phương Tây. Những giá trị của chủ nghĩa nhân văn, tinh thần tự học, tự lập của các nhà tư tưởng để lại dấu ấn trong quan điểm của Người về việc học như một quyền và một trách nhiệm của mỗi công dân. Trong số những ảnh hưởng tới tư tưởng học tập suốt đời của Bác không thể không nhắc tới tác động của chủ nghĩa Mác - Lênin. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin không chỉ như một hệ tư tưởng chính trị mà còn như một phương pháp tư duy khoa học, biện chứng. Chủ nghĩa Mác - Lênin đề cao vai trò của con người trong nhận thức và cải tạo thế giới, coi việc học tập là công cụ quan trọng để giai cấp công nhân và nhân dân lao động nâng cao nhận thức và năng lực trên con đường giải phóng khỏi áp bức, bóc lột.
Tự học, đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, không chỉ là một phương pháp học tập mà còn là một thái độ sống, một lối rèn luyện suốt đời, gắn liền với phẩm chất tự lập, cầu tiến và khát vọng phục vụ dân tộc. Tinh thần tự học trong tư tưởng của Người không dừng lại ở phạm vi cá nhân, mà mang ý nghĩa xã hội rộng lớn, trở thành tấm gương mẫu mực cho mọi thế hệ học tập và noi theo. Chính bằng con đường tự học, Hồ Chí Minh đã tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại và vận dụng vào sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Người từng khẳng định: “Học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời. Ai tự cho mình đã biết là người dốt nhất”. Trong bài nói chuyện tại lớp học chính trị khóa I, Trường Đại học Nhân dân Việt Nam năm 1956 Chủ tịch Hồ Chí Minh từng chỉ rõ, học không nhất thiết phải ở trường lớp, mà có thể diễn ra ở mọi nơi, mọi hoàn cảnh: “Học ở trường, học trong sách vở, học lẫn nhau và học ở nhân dân.” Qua đó, Người nhấn mạnh rằng học tập không bị giới hạn bởi địa điểm hay hình thức, mà điều quan trọng là tinh thần chủ động và thái độ học nghiêm túc.
Nhắn nhủ tới đội ngũ cán bộ cách mạng, Người còn chỉ ra rằng tự học không phải chỉ để tích lũy kiến thức mà cốt lõi là để phục vụ thực tiễn cách mạng và nhân dân. Với Người, học gắn liền với hành: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại”. Đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh, học tập không chỉ là việc tiếp thu kiến thức mà còn là quá trình tu dưỡng đạo đức, luyện rèn ý chí và bản lĩnh. Tự học, theo đó, không chỉ là nỗ lực phát triển trí tuệ mà còn là cách để tự hoàn thiện bản thân về nhân cách và phẩm chất cách mạng. Hồ Chí Minh coi việc học tập là nhiệm vụ song hành giữa trí - đức, là công cụ để con người vươn tới chân - thiện - mỹ. Người luôn nhấn mạnh rằng càng có hiểu biết thì con người càng phải khiêm tốn, càng phải tiếp tục học hỏi: “Người ta sống phải học, càng sống càng phải học, càng sống lâu càng phải học nhiều”. Ngay cả khi đã là Chủ tịch nước, Người vẫn không ngừng học hỏi, đặc biệt là học từ nhân dân, học từ cán bộ, học từ các em nhỏ. Người từng nhấn mạnh rằng: “Nhân dân ta rất thông minh. Đồng bào ta giàu kinh nghiệm. Chúng ta phải học ở nhân dân”. Đây là quan điểm thể hiện triệt để tinh thần dân chủ và tư duy biện chứng trong học tập của Hồ Chí Minh, coi nhân dân là một “trường học lớn” mà mỗi cán bộ, đảng viên cần thường xuyên tự học để nâng cao trình độ và hiểu biết thực tiễn.
Bên cạnh việc nhấn mạnh tầm quan trọng của tự học, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn đặc biệt đề cao việc học tập suốt đời - một quá trình học tập liên tục, không gián đoạn, diễn ra trong suốt cuộc đời mỗi con người. Với Người, học không có điểm dừng, càng có chức vụ cao, trách nhiệm lớn thì càng cần phải học tập không ngừng. Quan điểm này là sự kết tinh giữa tư tưởng phương Đông truyền thống và tinh thần cách mạng hiện đại, phản ánh tầm nhìn xa và nhân sinh quan tiến bộ của một nhà văn hóa lớn. Ngay từ thời kỳ đầu sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định rõ rằng việc học không phải chỉ diễn ra trong thời niên thiếu hay trong nhà trường mà là nhiệm vụ suốt đời. Người từng nói: “Việc học không bao giờ cùng, còn sống thì còn phải học, còn phải tiến bộ”. Đối với Người, học không phải để có bằng cấp, địa vị mà là để hoàn thiện bản thân, đáp ứng yêu cầu của công việc và của xã hội. Bác cũng đặc biệt nhấn mạnh rằng học tập suốt đời là yêu cầu bắt buộc đối với đội ngũ cán bộ cách mạng - những người nắm giữ trách nhiệm lãnh đạo và phục vụ nhân dân. Người cảnh báo: “Cán bộ mà không học thì không theo kịp tình hình, không làm được việc, sớm muộn cũng bị đào thải”. Trong bối cảnh đất nước mới giành độc lập, cán bộ các cấp cần nhanh chóng nâng cao trình độ quản lý, am hiểu chính sách và khoa học - kỹ thuật để phục vụ sự nghiệp kiến thiết.
Sinh thời, mặc dù trong giai đoạn đất nước còn đang lo toan tới cuộc đấu tranh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước thì Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức rõ vai trò của tri thức trong sự biến đổi của xã hội và sự phát triển của dân tộc. Người từng chỉ rõ: “Muốn tiến bộ, phải học mãi, học suốt đời. Càng học, càng tiến bộ. Ai cũng phải học, không trừ ai cả”. Tư tưởng này hoàn toàn tương thích với khái niệm "học tập suốt đời" trong giáo dục hiện đại - khi con người phải học để thích nghi, học để làm việc, học để chung sống và học để khẳng định bản thân (theo báo cáo Delors của UNESCO, 1996). Với Hồ Chí Minh, học suốt đời là yêu cầu tất yếu để không bị tụt hậu, để có thể đóng góp một cách hữu ích cho cộng đồng.
Tư tưởng của Hồ Chí Minh còn đi xa hơn ở chỗ không chỉ khuyến khích mỗi người học suốt đời mà còn mong muốn xây dựng một xã hội học tập, nơi mà việc học là quyền và nghĩa vụ của tất cả mọi người. Người từng nói: “Chúng ta phải biến nước ta thành một nước học tập”. Quan điểm này thể hiện một cách tiếp cận tiến bộ vượt thời đại. Đến nay, chủ trương xây dựng "xã hội học tập" vẫn đang được Đảng và Nhà nước Việt Nam thực hiện theo đúng tinh thần của Người. Đây là tiền đề để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.
Hồ Chí Minh coi học tập không chỉ là nhu cầu cá nhân, mà là nghĩa vụ với quốc gia, với nhân dân. Người nhấn mạnh: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để làm người cách mạng”. Học tập suốt đời, trở thành một phần của đạo đức công dân, là trách nhiệm xã hội, đặc biệt trong bối cảnh đất nước xây dựng chủ nghĩa xã hội. Học tập không chỉ dừng lại ở việc tích lũy kiến thức mà còn là phương tiện để hoàn thiện bản thân, góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, dân chủ và văn minh, kết quả học tập phải gắn với tính hiệu quả, tính ứng dụng của tri thức. Học tập suốt đời, theo đó, không phải là sự lặp lại kiến thức cũ, mà là liên tục đổi mới, sáng tạo, ứng dụng vào thực tiễn.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người suốt đời học tập không ngơi nghỉ ở bất cứ đâu, trong bất cứ điều kiện, hoàn cảnh nào. Ngay cả trong thời gian bị giam cầm ở Trung Quốc (1942-1943), Người vẫn viết thơ, học tiếng Trung, nghiên cứu kinh điển phương Đông. Trong những ngày cuối đời, Người vẫn dành thời gian đọc sách, viết tài liệu giáo dục cán bộ và nhắc nhở lớp trẻ phải không ngừng học tập để vươn lên.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số hiện nay, tư tưởng Hồ Chí Minh về tự học và học tập suốt đời vẫn giữ nguyên giá trị, thậm chí ngày càng trở nên thời sự và cấp thiết hơn bao giờ hết. Những luận điểm của Người không chỉ có ý nghĩa định hướng trong lý luận mà còn rất thiết thực, có thể vận dụng hiệu quả trong công cuộc xây dựng xã hội học tập và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở Việt Nam hiện nay.
Tư tưởng học tập suốt đời ở Chủ tịch Hồ Chí Minh là khẳng định rõ ràng về bản chất liên tục, không giới hạn của việc học, phù hợp với tinh thần của giáo dục mở và học tập suốt đời trong thời đại hiện nay. Điều này góp phần củng cố căn cứ lý luận cho việc xây dựng chiến lược phát triển giáo dục quốc gia, trong đó lấy người học làm trung tâm, học tập trở thành một phần tất yếu của cuộc sống, không thể bị giới hạn trong bất cứ khuôn khổ nào, học tập không chỉ diễn ra ở phạm vi nhà trường mà có thể học tập bất cứ đâu, việc học không chỉ là quyền lợi mà còn là nghĩa vụ của mỗi công dân. Phát huy tinh thần tự học và học tập suốt đời trở thành kim chỉ nam với việc xây dựng đội ngũ cán bộ chất lượng cao trong công cuộc cách mạng trong giai đoạn hiện nay. Bác từng căn dặn: “Muốn làm cách mạng, trước hết phải học”. Đứng trước thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, đội ngũ cán bộ cách mạng hiện nay càng cần có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy chiến lược, năng lực quản trị hiện đại và nhất là tinh thần cầu thị, học tập suốt đời. “Càng tiến bộ, càng phải học thêm”.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về tinh thần tự học và học tập suốt đời là một trong những di sản quý báu, có giá trị bền vững và ngày càng tỏa sáng trong thời đại mới. Những luận điểm của Người không chỉ soi đường cho sự phát triển của nền giáo dục Việt Nam hiện đại, mà còn truyền cảm hứng sâu sắc về một xã hội học tập, về công dân chủ động, cầu thị và có trách nhiệm. Việc vận dụng những tư tưởng này vào xây dựng chiến lược giáo dục quốc gia, phát triển con người toàn diện, đào tạo đội ngũ cán bộ đủ đức - đủ tài, chính là cách tốt nhất để tiếp tục học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới. Đây đều là những giá trị nền tảng giúp thế hệ cán bộ cách mạng giai đoạn hiện nay có thể góp phần xây dựng đất nước ngày càng văn minh, giàu mạnh.
Tinh thần tự học và học tập suốt đời của Chủ tịch Hồ Chí Minh được tiếp nối và phát triển gắn với những yêu cầu cụ thể của đất nước trong thời đại ngày nay qua bài viết “Học tập suốt đời” ngày 2/3/2025 của Tổng Bí thư Tô Lâm. Trong bài viết của mình Tổng Bí thư đã tái khẳng định và làm rõ thêm tư tưởng này khi nhấn mạnh rằng: “Học tập là quá trình suốt đời để hoàn thiện nhân cách, nâng cao năng lực, cống hiến tốt hơn cho xã hội”. Đây là sự tiếp nối tinh thần “học không vì bằng cấp mà vì sự tiến bộ”, “học để làm người” mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra, đồng thời bổ sung thêm chiều sâu nhân văn và chiều rộng thực tiễn cho tư tưởng ấy trong bối cảnh mới.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục phát triển tư tưởng đó khi chỉ ra rằng học tập không chỉ là quyền lợi cá nhân mà còn là bổn phận đối với dân tộc. Ông nhấn mạnh: “Không có một dân tộc nào hùng cường nếu người dân của dân tộc đó không có tri thức, không có khát vọng vươn lên bằng học tập”. Quan điểm này góp phần cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của tri thức trong công cuộc đổi mới và phát triển đất nước hiện nay.
Trong suốt cuộc đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh không ngừng học tập và rèn luyện. Dù là một lãnh tụ, Người vẫn luôn nhấn mạnh: “Tôi vẫn phải học, học mãi, học suốt đời”. Người cổ vũ một xã hội mà ở đó ai cũng học, ở đâu cũng học, học mọi lúc, mọi nơi. Tổng Bí thư Tô Lâm không chỉ kế thừa tinh thần đó mà còn phát triển tư tưởng này lên một tầng cao hơn, gắn với yêu cầu của chuyển đổi số và cách mạng công nghiệp 4.0. Ông viết: “Chúng ta cần xây dựng một xã hội học tập số, nơi tri thức được tiếp cận dễ dàng và linh hoạt qua nền tảng công nghệ”. Đây là sự mở rộng và hiện đại hóa quan điểm “xã hội học tập” theo hướng ứng dụng công nghệ, tạo điều kiện để mọi người dân, đặc biệt là người yếu thế, được tiếp cận tri thức suốt đời.
Về tinh thần học tập suốt đời, ở tư tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm có những bước phát triển mới. Tư tưởng Hồ Chí Minh về học tập có tính cá nhân hóa rất rõ - nhấn mạnh sự tự giác, tự nguyện, tự học. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát triển tư tưởng này thành một chính sách chiến lược tầm quốc gia. Ông viết: “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là then chốt để thực hiện khát vọng phát triển đất nước đến năm 2045”. Từ đó, ông đề xuất nhiều định hướng lớn như: đổi mới căn bản giáo dục, xây dựng hệ sinh thái học tập mở, khuyến khích sáng tạo và học tập suốt đời từ nhà trường đến cơ quan, doanh nghiệp, cộng đồng. Cách tiếp cận của Tổng Bí thư đã nâng tầm tư tưởng học tập suốt đời từ nhận thức cá nhân lên thành mục tiêu chiến lược, coi học tập là yếu tố trung tâm để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước. Đây là một sự phát triển mang tính kế thừa và đổi mới tư duy giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Điểm mới khác trong bài viết là việc Tổng Bí thư Tô Lâm liên tục khơi dậy khát vọng học tập, đặt trong bối cảnh lịch sử dân tộc và yêu cầu hội nhập quốc tế. Tinh thần “dân tộc ta là một dân tộc ham học” của Chủ tịch Hồ Chí Minh được ông nhắc lại và làm sâu sắc hơn: “Mỗi người dân Việt Nam phải trở thành một chiến sĩ tri thức trên mặt trận phát triển đất nước”. Câu nói ấy không chỉ kế thừa lời dạy của Bác mà còn chuyển tải một niềm tin mạnh mẽ vào năng lực vươn lên của dân tộc bằng con đường học tập và tri thức.
Tư tưởng học suốt đời nhấn mạnh đến sự học tập liên tục, không ngừng nghỉ trong suốt cuộc đời con người. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, học không phải là việc có thời hạn hay dừng lại sau khi kết thúc nhà trường, mà là quá trình không có điểm kết thúc. Người từng nói: “Còn sống là còn phải học”, bởi lẽ cuộc sống luôn vận động, con người muốn theo kịp đòi hỏi phải học hỏi không ngừng. Trong xã hội hiện đại, nơi mà tri thức nhân loại gia tăng chóng mặt, thì tư tưởng ấy càng trở nên cấp thiết. Việc học không chỉ để có nghề, có việc làm, mà còn để thích ứng, để tự đổi mới bản thân, để phát triển tư duy sáng tạo, năng lực mềm và phẩm chất đạo đức. Một cá nhân biết học suốt đời là một cá nhân có khả năng tự vươn lên, có năng lực tự điều chỉnh, tự phục hồi và tái tạo giá trị - những phẩm chất đặc biệt cần thiết trong thế kỷ XXI.
Ở tầm quốc gia, con người toàn diện - có tri thức, kỹ năng, đạo đức và khát vọng chính là nền tảng của sự phát triển bền vững. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã viết: “Con người là trung tâm, là chủ thể, là động lực và là mục tiêu của phát triển”. Vì vậy, học suốt đời trở thành một giá trị cốt lõi để hình thành lớp công dân mới - có thể làm chủ bản thân, làm chủ nghề nghiệp và đóng góp tích cực cho cộng đồng. Việt Nam đang ở thời điểm chiến lược trong hành trình chuyển đổi sang nền kinh tế tri thức và số hóa. Trong mô hình kinh tế mới này, yếu tố tài nguyên thiên nhiên hay lao động giá rẻ không còn là lợi thế cạnh tranh bền vững. Thay vào đó, tri thức, công nghệ, và sáng tạo mới là những trụ cột quyết định. Tư tưởng học suốt đời tạo ra một nền tảng để người lao động không ngừng nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức và kỹ năng, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động. Không học liên tục đồng nghĩa với việc nhanh chóng bị tụt lại phía sau trong một thế giới mà công nghệ đổi mới từng ngày.
Trong thời đại ngày nay, một trong những thách thức lớn nhất của sự phát triển là nguy cơ gia tăng khoảng cách về cơ hội giữa các nhóm dân cư. Tư tưởng học suốt đời, nếu được thể chế hóa và triển khai đồng bộ, có thể trở thành công cụ quan trọng để giảm bất bình đẳng và tạo cơ hội phát triển cho mọi người. Trong xã hội học tập, việc học không còn chỉ dành cho người trẻ, người có điều kiện, mà trở thành quyền và cơ hội của mọi công dân - từ trẻ em vùng cao, người lớn tuổi, người lao động nhập cư đến người khuyết tật. Khi công nghệ được sử dụng để hỗ trợ học tập linh hoạt, chi phí thấp, đa dạng hóa hình thức học, thì học suốt đời sẽ giúp mọi người có thể nâng cao trình độ mà không bị giới hạn bởi địa lý, kinh tế hay tuổi tác.
Một quốc gia muốn phát triển bền vững không chỉ cần sức mạnh vật chất mà còn cần sức mạnh mềm: bản sắc văn hóa, năng lực tri thức, tinh thần đổi mới sáng tạo. Tư tưởng học suốt đời, trong chiều sâu văn hóa Việt Nam, là sự tiếp nối của truyền thống hiếu học - một phẩm chất làm nên cốt cách dân tộc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng tự hào nói: “Dân tộc ta là một dân tộc ham học”. Ngày nay, tinh thần ấy tiếp tục được khơi dậy và làm mới thông qua chính sách học tập suốt đời: học để hội nhập, học để đổi mới, học để sáng tạo. Khi học tập trở thành một giá trị văn hóa - chứ không chỉ là công cụ kinh tế - thì dân tộc Việt Nam sẽ hình thành được một bản sắc tri thức riêng biệt, vững vàng và tự tin trên trường quốc tế. Trong bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm, tư tưởng học tập suốt đời được liên kết chặt chẽ với tinh thần dân tộc và khát vọng phát triển. Ông viết: “Mỗi người dân Việt Nam phải trở thành một chiến sĩ tri thức trên mặt trận phát triển đất nước”. Tư tưởng này không chỉ mang tính kế thừa mà còn là sự vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh vào thời đại mới.
Khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh vào năm 2045 là một mục tiêu lớn lao, đòi hỏi sự chuẩn bị bài bản về chiến lược con người và tri thức. Trong hành trình đó, học suốt đời là mắt xích then chốt - giúp xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao, hình thành công dân có trách nhiệm, và kiến tạo một xã hội năng động, linh hoạt, cầu tiến. Khi mỗi cá nhân đều xem học tập là sự nghiệp cá nhân, khi mỗi tổ chức lấy học tập làm động lực cải tiến, và khi cả quốc gia xây dựng thể chế học tập suốt đời, thì đó là lúc Việt Nam có thể biến “lợi thế dân số vàng” thành “lợi thế tri thức vàng”. Tư tưởng học suốt đời, do vậy, là trụ cột tinh thần và chiến lược để hiện thực hóa khát vọng vươn lên trong thế kỷ XXI.
Cho tới nay, chúng ta có thể khẳng định, Tư tưởng Hồ Chí Minh về học tập suốt đời không những không mai một theo thời gian mà ngày càng được khẳng định giá trị trong thời đại mới. Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm là minh chứng cho sự tiếp nối và phát triển sáng tạo tư tưởng đó, phù hợp với yêu cầu của công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước. Từ việc đề cao vai trò học tập cá nhân đến chiến lược quốc gia, từ truyền thống ham học đến xã hội học tập số, tư tưởng học tập suốt đời đã và đang trở thành kim chỉ nam hành động cho cả hệ thống chính trị và mỗi người dân Việt Nam trong thời đại mới. Bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời có sức ảnh hưởng tích cực đến cộng đồng bằng cách khơi dậy ý thức tự giác học hỏi, rèn luyện và phát triển bản thân của mỗi người. Nó thúc đẩy tinh thần trách nhiệm, ý chí vươn lên, góp phần xây dựng xã hội tiến bộ, văn minh. Đồng thời, lan tỏa giá trị của việc không ngừng đổi mới, sáng tạo, giúp tạo nên một cộng đồng đồng lòng, đoàn kết hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bảo vệ đất nước.
Tư tưởng học suốt đời, với tính nhân văn sâu sắc và tầm nhìn thời đại, đã, đang và sẽ tiếp tục là nguồn động lực to lớn trong công cuộc xây dựng Việt Nam hiện đại và phát triển bền vững. Không chỉ là sự tiếp nối tư tưởng Hồ Chí Minh, học suốt đời ngày nay được nâng lên thành chiến lược quốc gia - nơi mọi cá nhân, tổ chức và chính sách đều gắn bó chặt chẽ với mục tiêu học tập liên tục, sáng tạo và hiệu quả. Học theo Bác, chúng ta học tập suốt đời, hoạch định chính sách theo tư tưởng “Học tập suốt đời” mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra cũng chính là yêu nước, chính là góp công sức cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; trong kỷ nguyên vươn mình, học suốt đời chính là con đường để dân tộc Việt Nam bước ra thế giới với tâm thế tự tin, bản lĩnh và tri thức.
TS. Nguyễn Thị Hải Yến
Trường ĐTCB Lê Hồng Phong, Hà Nội
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 4, NXB Chính trị quốc gia, 2011
2. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 5, NXB Chính trị quốc gia, 2011
3. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 6, NXB Chính trị quốc gia, 2011, tr. 276
4. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 7, NXB Chính trị quốc gia, 2011, tr. 387
5. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 8, NXB Chính trị quốc gia, 2011, tr. 529
6. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 10, NXB Chính trị quốc gia, 2011, tr. 215
7. Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 12, NXB Chính trị quốc gia, 2011, tr. 314
8. Tổng Bí thư Tô Lâm, "Học tập suốt đời". Báo Điện tử Chính phủ, ngày 7/5/2025
