Thu hoạch cá chẽm tại trang trại của ông Võ Điền Trung Dũng (tỉnh Sóc Trăng) - Ảnh: TL
Cá chẽm sinh trưởng tốt trong môi trường nước lợ với độ mặn linh hoạt từ 5–25‰ – điều kiện phù hợp với các vùng ven biển của tỉnh. Giúp duy trì vụ nuôi ổn định quanh năm, giảm thiểu rủi ro thời tiết cực đoan.
Vào khoảng năm 2010, mô hình nuôi cá chẽm ở Sóc Trăng còn khá manh mún, chủ yếu là nuôi tự phát, thiếu quy trình và đầu ra không ổn định. Người dân chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, trong khi thị trường nội địa chưa đánh giá cao giá trị dinh dưỡng và kinh tế của cá chẽm. Bước ngoặt quan trọng đến khi các doanh nghiệp và hợp tác xã địa phương bắt đầu liên kết với viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế để phát triển mô hình nuôi cá chẽm theo hướng bền vững.
Cá chẽm có giá trị thương mại cao, khi là loài cá trắng, thịt chắc, ít xương, có thể chế biến đa dạng – đặc biệt được ưa chuộng ở thị trường cao cấp. Cá chẽm là lựa chọn thay thế cho cá tuyết, cá hồi trong bối cảnh chi phí tăng cao. Đã có doanh nghiệp ở Sóc Trăng đưa cá chẽm vào các thị trường khó tính như Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản...
Kỹ thuật nuôi và chuỗi giá trị đang hoàn thiện; với nhiều mô hình nuôi đạt chuẩn quốc tế như VietGAP, ASC đang được áp dụng, giúp cá chẽm Sóc Trăng cạnh tranh được về chất lượng. Song song với đó là chuỗi liên kết giữa hộ nuôi – doanh nghiệp – nhà máy chế biến được hình thành; điều này giúp kiểm soát đầu vào, đầu ra, nâng cao giá trị gia tăng. Để tăng giá trị sản phẩm, địa phương cũng đã khuyến khích người dân từng bước phát triển các sản phẩm chế biến sâu như cá phi lê, cá tẩm gia vị, cá đóng gói sẵn – giúp kéo dài thời gian bảo quản và tiếp cận thị trường cao cấp. Cùng nhiều chương trình hỗ trợ vốn, khoa học công nghệ và xúc tiến thương mại đang được triển khai để hỗ trợ người nuôi và doanh nghiệp phát triển bền vững.
Mô hình nuôi cá chẽm đang được nhiều nông dân Sóc Trăng lựa chọn phát triển - Ảnh: TL
Việc phát triển cá chẽm cũng là cơ hội phát triển du lịch – ẩm thực gắn với nông nghiệp. Khi sản vật này là món ăn đặc sản có thể khai thác trong các mô hình du lịch sinh thái – ẩm thực ven biển. Tạo thêm giá trị từ hoạt động giới thiệu, trải nghiệm quy trình nuôi cá, thưởng thức cá chẽm tươi tại chỗ – nâng cao hình ảnh địa phương.
Với định hướng đúng đắn, đầu tư kỹ thuật bài bản và mở rộng thị trường, cá chẽm nói chung và cá chẽm tỉnh Sóc Trăng nói riêng hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu thủy sản chủ lực của vùng ĐBSCL trong thời gian tới.
Tính đến năm 2024, sản lượng cá chẽm của Sóc Trăng đạt hơn 10.000 tấn/năm, trong đó 70% phục vụ xuất khẩu. Nhiều hộ nuôi đã vươn lên khá giả, có hợp đồng đầu ra ổn định./.
