Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đề cao công tác thi đua, khen thưởng, nhân rộng điển hình tiên tiến và đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước 05 năm (2021 - 2025) và mục tiêu, phương hướng đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, tầm nhìn đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, nhấn mạnh yêu cầu: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam, tinh thần đoàn kết, tự hào dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Phát huy, nhân rộng các giá trị của điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua có ý nghĩa to lớn, nhất là các phong trào do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động và tổ chức thực hiện. Gương điển hình tiên tiên qua các phong trào thi đua có sức ảnh hưởng, tác động sâu rộng đến đời sống Nhân dân, lan tỏa các giá trị tốt đẹp đến đời sống xã hội.. Bài viết chú trọng đề xuất các giải pháp để phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tạo nên các giá trị tốt đẹp cho xã hội, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, góp phần vào công cuộc đổi mới, phát triển của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Từ khóa: Điển hình tiên tiến, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các điển hình tiên tiến tiêu biểu tại Hội nghị biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến toàn quốc (ngày 11/6/2023). Ảnh minh họa: VGP
1. Vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến qua các phong trào thi đua
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có lịch sử hình thành và phát triển gắn với lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử thành lập nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Mặc dù trong từng giai đoạn lịch sử, tên gọi của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội có thay đổi, kèm theo chức năng, nhiệm vụ có sự điều chỉnh phù hợp với nhiệm vụ chính trị của từng thời kỳ đất nước, nhưng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội luôn có vai trò quan trọng, phát huy tinh thần đoàn kết dân tộc, thể hiện tiếng nói, phản ánh ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, thay mặt Nhân dân kiến nghị với Đảng, Nhà nước những yêu cầu chính đáng, cần thiết, cấp bách để phát huy dân chủ, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, hướng tới hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.
Trải qua thời kỳ lịch sử hào hùng kháng chiến của dân tộc và đổi mới, phát triển đất nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội không ngừng lớn mạnh về tổ chức, con người, tầm ảnh hưởng, có đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Nhất là trong các phong trào thi đua yêu nước, gây dựng điển hình tiên tiến, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chinh trị - xã hội đã có những hoạt động thiết thực, tích cực, chủ động tạo nên sức ảnh hưởng, lan tỏa to lớn trong cộng đồng trong và ngoài nước, đã tạo nên sức mạnh tổng hợp của dân tộc, vùng miền, không phân biệt giới tính, địa vị xã hội, góp phần làm nên thành công lớn trong công cuộc đổi mới phát triển đất nước. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả cơ chế, chính sách pháp luật, các quy định của Đảng trong đời sống xã hội, việc phát huy, nhân rộng các gương người tốt, việc tốt, các gương điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua có vai trò đặc biệt quan trọng.
Trong nhiều năm qua, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đã luôn quan tâm, tập trung chỉ đạo, hướng dẫn sát sao việc triển khai, quán triệt và phát động các phong trào thi đua, các cuộc vận động trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên.
Thông qua các đợt thi đua, lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn của Đảng, Nhà nước, các phong trào thi đua được phát động rộng rãi như phong trào: Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới; Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời, Đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát năm 2025; Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau... gắn với đảm bảo an sinh xã hội, chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững của Nhà nước, chăm lo cuộc sống cho các gia đình chính sách; Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế; Cán bộ, công chức viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”...Thông qua việc thực hiện các phong trào thi đua, nhiều gương điển hình tiên tiến xuất hiện, hình thành tiêu biểu.
Các hình thức hoạt động tôn vinh, biểu dương, khen thưởng điển hình tiên tiến được thực hiện với nhiều hình thức đa dạng khác nhau. Cụ thể như: trong giai đoạn 2016 - 2024, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức hội nghị biểu dương, khen thưởng 92 tập thể thuộc 45 tỉnh, thành phố tiêu biểu trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và cuộc vận động “Ngày vì người nghèo”. Theo đó, đã giới thiệu 07 điển hình (gồm 06 tập thể và 01 cá nhân) là những mô hình, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt được lựa chọn từ các địa phương giới thiệu có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Ngoài ra còn tiến hành tôn vinh, biểu dương 442 cá nhân là Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã và Trưởng ban Công tác Mặt trận tiêu biểu toàn quốc vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác Mặt trận. Năm 2019, với việc tổ chức hội nghị tổng kết công tác Đại hội Đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ IX và tặng Bằng khen của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho 216 tập thể và 93 cá nhân thuộc các tỉnh, thành phố. Năm 2020, nhằm thiết thực kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930-18/11/2020) và hướng tới Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ X, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; tôn vinh, biểu dương 180 điển hình tiêu biểu toàn quốc, đồng thời tiếp tục phát huy, nhân rộng những kết quả đã đạt được, đẩy mạnh phong trào thi đua rộng khắp từ trung ương đến địa phương.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tích cực đổi mới nội dung, cách thức vận động và tổ chức phong trào thi đua, các cuộc vận động thông qua việc chủ động xây dựng kế hoạch, phát động và ký giao ước thực hiện phong trào thi đua.
Các gương điển hình tiên tiến được lựa chọn tôn vinh thực sự là những cá nhân có thành tích xuất sắc, có nhiều sáng tạo trong lao động, học tập, thực hiện các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ các gia đình khó khăn cùng nhau phát triển kinh tế, thoát nghèo bền vững, phát triển các mô hình tự quản, tự giám sát được phát huy sức mạnh, hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã kịp thời biểu dương, khen thưởng kịp thời các gương điển hình tiên tiến, các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ công tác Mặt trận. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhân rộng gương điển hình tiên tiến, mô hình mới, nhân tố mới, kịp thời biểu dương, tôn vinh gương điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua, tạo động lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần vào phát triển kinh tế -xã hội, an ninh-quốc phòng. Tạo niềm tin của Nhân dân vào Đảng, vào chính quyền, tạo sự đồng thuận trong tổ chức, khối đại đoàn kết toàn dân tộc được tăng cường và phát huy.
2. Giải pháp phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Một là, tăng cường nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền về phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến thông qua các phong trào thi đua
Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) đã ban hành Chỉ thị 39-CT/TW ngày 21/5/2004 về việc “Tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”. Chỉ thị yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức Đảng, thủ trưởng cơ quan, đơn vị phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác thi đua. Các phong trào thi đua phải gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của các ngành, các địa phương, cơ quan, đơn vị và cơ sở, có mục tiêu, nội dung thi đua cụ thể, thiết thực. Ngày 26/12/2024, Bộ Chính trị tiếp tục có Chỉ thị số 41-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình mới. Theo đó, Chỉ thị đã đề ra các giải pháp để thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua, làm cho thi đua thực sự trở thành ý thức tự giác, trách nhiệm và thường xuyên, thông qua các phong trào thi đua cần tăng cường công tác sơ kết, tổng kết để rút kinh nghiệm, tìm ra cách làm hay, lựa chọn tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc để khen thưởng, động viên kịp thời và nhân rộng, nêu gương trong toàn xã hội.
Mới đây Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 39/CT-TTg ngày 15/10/2024 về việc đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước chào mừng Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI. Tại Chỉ thị này, Thủ tướng yêu cầu thông qua các phong trào thi đua, kịp thời phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng các điển hình tiên tiến, để kịp thời động viên, biểu dương, khen thưởng, tạo không khí thi đua sôi nổi, cổ vũ tập thể, cá nhân phát huy tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Chỉ thị cũng yêu cầu tăng cường triển khai có hiệu quả Đề án: Tuyên truyền gương điển hình tiên tiến giai đoạn 2022 - 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ thông qua. Theo đó, cần có biện pháp quán triệt, chỉ đạo sâu sát đến từng chi bộ, đơn vị cơ sở, để có nghị quyết, kế hoạch cụ thể chỉ đạo chung, phát huy dân chủ, đoàn kết, sáng tạo thi đua lập thành tích, ghi nhận, biểu dương, khen thưởng, ghi nhận và tôn vinh, nhân rộng điển hình tiên tiến. Tăng cường nhận thức của cấp ủy Đảng các cấp, chính quyền về phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến, tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ trong hệ thống chính trị; nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, các đảng viên, công chức, viên chức trong cả hệ thống chính trị. Nhất là tạo những chuyển biến căn bản trong nhận thức về vai trò của công tác thi đua, khen thưởng, công tác phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến, phát huy, nhân rộng sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần có các giải pháp tuyên truyền, có văn bản hướng dẫn để quán triệt đến các tổ chức đảng, đảng viên, các thành viên của Mặt trận, về tầm quan trọng của phong trào thi đua, công tác khen thưởng và phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến. Tiếp tục quán triệt Chỉ thị số 39/CT-TW ngày 21/5/2004 của Bộ Chính trị về việc: “Tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”; Chỉ thị số 34/CT-TW ngày 01/4/2014 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng” và các văn bản chỉ đạo, điều hành khác để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, các tổ chức thành viên của Mặt trận thấm nhuần được vai trò, vị trí của phong trào thi đua; tầm quan trọng của công tác phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến.
Hai là, tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành và nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết, nhân rộng các điển hình tiên tiến của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Công tác chỉ đạo, điều hành và trách nhiệm của người đứng đầu để thực hiện tốt việc phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến có vai trò quan trọng trong thúc đẩy thực hiện tốt các phong trào thi đua. Cùng với việc tổ chức phát động phong trào thi đua thường xuyên, cần phát động các phong trào thi đua theo đợt, theo chuyên đề, hướng tới cơ sở. Nội dung phong trào thi đua cần gắn với nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, có ý nghĩa thiết thực để góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội.
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam căn cứ Chương trình, thống nhất hành động, mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, nhiệm vụ chính trị được giao để thực hiện tốt công tác thi đua, khen thưởng, phát triển, nhân rộng điển hình tiên tiến; đẩy mạnh các phong trào thi đua gắn liền với học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo khí thế phấn khởi lan tỏa trong cơ quan, đơn vị. Đồng thời nâng cao trách nhiệm, ý thức tự giác, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan đơn vị trong việc phát hiện, nhân rộng điển hình tiến tiến. Phát huy vai trò và đề cao trách nhiệm của cấp ủy đảng và người đứng đầu trong việc phát hiện, biểu dương, khen thưởng kịp thời cho các tập thể, cá nhân có thành tích xứng đáng. Ngược lại, đối với những nơi, những tổ chức người đứng đầu thoái thác trách nhiệm, lơ là công việc, nhiệm vụ, đùn đẩy, né tránh, cần có các biện pháp xử lý nghiêm minh, có tính răn đe, cảnh tỉnh để làm gương.
Cần có các giải pháp kịp thời để chỉ đạo, điều hành, khắc phục những hạn chế trong công tác phát hiện, nhân rộng điển hình tiên tiến; tăng cường hợp tác, ký kết các giao ước thi đua, tổ chức các hoạt động chung để các cụm, khối, các thành viên trao đổi cách làm hay, kinh nghiệm giỏi, mô hình mới, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ được giao, từ đó phát hiện nhiều gương điển hình tiên tiến và có các hình thức phát huy, nhân rộng. Đối với các điển hình tiên tiến mới, cần có các giải pháp chỉ đạo, điều hành để sử dụng hình thức hợp lý, nhanh chóng có các giải pháp để đưa các sáng kiến, gương điển hình trở thành hình mẫu, có giá trị lan tỏa trong cộng đồng, xã hội. Các hình thức nhân rộng điển hình tiên tiến có thể được thực hiện kết hợp với các hình thức như động viên, khích lệ, huấn luyện, kèm cặp để có sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng xã hội, tạo nên các giá trị vật chất, tinh thần, nâng cao tinh thần đoàn kết.
Ba là, phát huy, nhân rộng kết quả điển hình tiên tiến của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Khi khen thưởng và phát hiện cá nhân có thành tích xuất sắc, cần bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến trong từng năm và từng giai đoạn. Các hình thức nhân rộng điển hình tiên tiến có thể tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên phương tiện truyền thông của từng bộ, ban, ngành, địa phương và giới thiệu các điển hình tiên tiến cấp toàn quốc. Công tác xây dựng điển hình tiên tiến phải được thực hiện từ cơ sở và chỉ đạo thực hiện đồng bộ tốt cả 4 khâu: Phát hiện - bồi dưỡng - tổng kết - nhân điển hình tiên tiến. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả chương trình phối hợp giữa cơ quan làm công tác thi đua, khen thưởng với các cơ quan thông tin truyền thông để đẩy mạnh công tác tuyên truyền tư tưởng thi đua yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng; tôn vinh, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua; gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực.
Việc lựa chọn điển hình tiên tiến phải có tính nổi trội, phù hợp với đặc điểm, tính chất, công việc, nhiệm vụ, tránh cào bằng, kém minh bạch. Các cuộc hội nghị, hội thảo, trao đổi cũng cần được tổ chức thường xuyên để trao đổi kinh nghiệm giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương để nghe điển hình tiên tiến báo cáo kinh nghiệm, phương pháp, cách làm đạt hiệu quả trong phong trào thi đua để học tập làm theo, gắn với thông tin, tuyên truyền kịp thời. Từ đó, tạo nên tinh thần hăng hái thi đua, cống hiến, lao động, sản xuất.
Các gương điển hình tiên tiến khi được tôn vinh, lan tỏa, được cộng đồng ghi nhận cần thể hiện tinh thần cầu tiến, khiêm tốn, nhiệt huyết và không ngừng nỗ lực, phấn đấu để cống hiến nhiều hơn cho xã hội, phải thực sự là những tấm gương sáng theo lời Bác dạy: “Lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới”.
Xây dựng cơ chế phối hợp giữa cơ quan làm công tác thi đua khen thưởng với cơ quan thông tin, truyền thông trong công tác tuyên truyền đẩy mạnh phong trào thi đua, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến, gương “Người tốt việc tốt”, những tấm gương có thành tích xuất sắc trong công tác, học tập, lao động, sản xuất, chiến đấu.
Bốn là, hoàn thiện các văn bản chỉ đạo, quy định pháp luật về phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Các văn bản QPPL về thi đua, khen thưởng hiện nay đã được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung và dần hoàn thiện. Tuy nhiên các quy định về việc phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến vẫn cần được tiếp tục rà soát, hoàn thiện bảo đảm tính đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các quy định về thực hiện nhiệm vụ này cần làm rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm, rõ nhiệm vụ của cá nhân, tổ chức trong việc phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến.
Đối với các tấm gương điển hình tiên tiến cũng cần phải có các quy định cụ thể để lựa chọn, chọn lọc thực sự có các tấm gương tiêu biểu, xứng đáng, có ảnh hưởng, sức lan tỏa lớn đến cộng đồng. Các tấm gương điển hình phải thực sự đại diện, tiêu biểu trong đời sống xã hội, phản ánh được sức sáng tạo, giàu lòng nhân ái, tinh thần chịu khó, tương thân, tương ái, vì lợi ích chung của cộng đồng, xã hội, là tấm gương cho tinh thần yêu nước, tinh thần vì đồng bào, nhân dân. Mỗi điển hình tiên tiến là một tấm gương tỏa sáng về tinh thần, đạo đức, ý thức, trách nhiệm, sự cống hiến cho cộng đồng, xã hội. Do đó, các quy định có liên quan để cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức thực hiện sàng lọc, lựa chọn phải thực sự chặt chẽ, minh bạch để lựa chọn tấm gương xứng đáng. Các quy định về bồi dưỡng, quy trình bồi dưỡng, nguồn lực bồi dưỡng, nhân lực bồi dưỡng gương điển hình tiên tiến để có các hình thức tôn vinh, lan tỏa trong cộng đồng cũng cần được quy phạm hóa cụ thể để dễ thực hiện, dễ áp dụng.
Phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng luôn gắn bó, chặt chẽ, có tác động qua lại. Việc phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến sẽ tạo thêm sức mạnh nội sinh, tạo nguồn lực, động lực, truyền cảm hứng cho toàn xã hội, toàn dân và hệ thống chính trị để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, đạt mục tiêu được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và đại hội Đảng các cấp đã đề ra.
Các quy định pháp luật về phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến phải được nghiên cứu để quy định chặt chẽ, tường minh, là công cụ quản lý của Nhà nước, công cụ thực thi quyền lực Nhà nước. Khi áp dụng các quy định pháp luật này cho các tổ chức chính trị xã hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, cá nhân khác thì có tính khả thi, đồng bộ, phù hợp thực tiễn.
Năm là, ứng dụng công nghệ thông tin trong nhân rộng điển hình tiên tiến của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều hoạt động kinh tế - xã hội của hệ thống các quốc gia trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Để bắt nhịp cùng các quốc gia hiện đại và không bị tụt hậu, cần có sự nỗ lực toàn diện của cả hệ thống chính trị trong việc ứng dụng công nghệ thông tin xử lý các tình huống mới, áp dụng vào công tác chỉ đạo, điều hành; các nhiệm vụ liên quan đến quản lý quốc gia hiện đại, hiệu quả. Do đó, công nghệ thông tin và sử dụng các tính năng vượt trội của thời đại trí tuệ nhân tạo vào công tác quản lý, điều hành vĩ mô rất quan trọng. Đối với công tác thi đua, khen thưởng và nhiệm vụ phát huy, nhân rộng điển hình tiên tiến càng cần chú trọng vấn đề này bởi mục tiêu lan tỏa tấm gương tốt đẹp trong đời sống xã hội cần nhanh chóng, kịp thời, chính xác và có hiệu ứng cao. Hơn hết, các tính năng của công nghệ hiện đại có thể đáp ứng được mục tiêu đó.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: Thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số; làm thay đổi phương thức quản lý nhà nước, mô hình sản xuất kinh doanh, tiêu dùng và đời sống văn hóa, xã hội. Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg về Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, thực hiện chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay đã giúp thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế - xã hội, tăng năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số góp phần thay đổi toàn diện về tổ chức, quy trình, sự tham gia của con người trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin là một phần quan trọng, đóng góp vào sự thành công của công cuộc đổi mới đất nước, góp phần thúc đẩy quy trình thực hiện nhiệm vụ, minh bạch, công khai, thuận lợi trong chỉ đạo, điều hành, đồng thời thể hiện rõ người, rõ trách nhiệm, rõ nhiệm vụ, rõ quy trình, thời gian, từ đó có đánh giá chính xác, khách quan chất lượng công việc, thực hiện nhiệm vụ của tổ chức, cá nhân trong nền công vụ.
Đổi mới, nội dung đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến; công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến trước hết phải được tổng kết từ cơ sở từ các phong trào thi đua cụ thể và chính mỗi cơ sở phải tự đổi mới công tác này. Do vậy, chủ thể tuyên truyền phải thường xuyên đi sâu đi sát cơ sở để có những biện pháp, hình thức tuyên truyền phù hợp với thực tiễn, từ đó phát hiện những nhân tố mới, điển hình tiên tiến để phổ biến nhân rộng. Đa dạng hóa các hình thức, biện pháp tuyên truyền phổ biến pháp luật về thi đua, khen thưởng có hiệu quả như ứng dụng công nghệ thông tin, báo chí, phát thanh truyền hình, kết hợp các hội nghị, hội thảo, báo cáo viên. Đặc biệt, tuyên truyền kịp thời tới cán bộ, công chức, viên chức và những người làm công tác thi đua, khen thưởng để hiểu sâu, nắm vững và hướng dẫn thực hiện hiệu quả các quy định của Nhà nước nói chung và những vấn đề liên quan đến công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng.
(Bài viết thuộc phạm vi nghiên cứu của Đề tài độc lập Nhà nước “Nghiên cứu vai trò điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước để đổi mới công tác thi đua khen thưởng trong giai đoạn hiện nay” do TS Phạm Huy Giang, Trưởng ban Ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương làm Chủ nhiệm đề tài)
ThS. Nguyễn Anh Tuấn
Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương
Tài liệu tham khảo:
1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII.
2. Báo cáo tổng kết công tác thi đua khen thưởng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các năm 2014 - 2024
3. Chỉ thị 39-CT/TW ngày 21/5/2004 về việc “Tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến”.
4. Chỉ thị số 34/CT-TW ngày 01/4/2014 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng”.
5. Chỉ thị số 39/CT-TTg ngày 15/10/2024 về việc đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước chào mừng Đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.
6. Chỉ thị số 41-CT/TW ngày 26/12/2024 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi đua, khen thưởng trong tình hình mới.
